UNICEF'in verileri, internet ortamında çocukların yüzde 25'inin yabancılarla iletişim kurduğunu gösteriyor. Bu durum, dijital istismar riskini ciddi oranda artırıyor. Dünya genelinde yapılan araştırmalar, 8-18 yaş arası çocukların çevrimiçi istismara maruz kalma riskinin alarm verici boyutlara ulaştığını ortaya koyuyor. Daha da endişe verici bir istatistik, çocukların yüzde 60'ının kötü niyetli kişilerle arkadaşlık kurarak kişisel bilgilerini paylaştığını, manipüle edildiğini veya şantaja maruz kaldığını gösteriyor. Çocuklar için güvenli bir dijital ortam sunmak için yola çıkan ve bugün bu misyonu bir sosyal sorumluluk projesi hassasiyetinde sürdürdüğünü belirten Tiny Minies, ailelerin bugünlerde daha da çok merak ettiği dijital dünyada çocukları koruma konusunda bir rehber yayınladı. Tiny Minies ebeveynlere dijital çağda çocuk güvenliği için 10 öneride bulunarak, şunları açıkladı:
1- DİJİTAL PLATFORMLAR HAKKINDA BİLGİ EDİNİN:
Çocuğunuz hangi platformları kullanıyorsa, o platformlar hakkında bilgi sahibi olun. Örneğin, Roblox, Discord gibi popüler oyun ve sosyal medya platformları çocuğunuz ya da arkadaşları tarafından sık sık kullanılıyor olabilir. Bu platformların nasıl çalıştığını ve ne tür içeriklere izin verdiğini öğrenin. Ebeveyn kontrolü özellikleri ve gizlilik ayarlarını nasıl kullanacağınızı bilmek bu noktada oldukça önemli.
NE YAPMALI?
Çocuğunuzun kullandığı bu platformları siz de inceleyin ve uygulama ya da web sitelerindeki ebeveyn güvenlik rehberlerini okuyun. Eğer platformun böyle bir rehberi bulunmuyorsa, ya da platformun çocuğunuz için uygun olmadığını düşünüyorsanız, çocuğunuz ile konuşarak onu farklı bir güvenli platforma yönlendirmeye çalışın veya en azından platformu sizin gözetiminiz altında kullanmasına gayret edin.
2- GİZLİLİK AYARLARINI DÜZENLEYİN:
Platformlardaki gizlilik ayarlarını çocuğunuzla birlikte gözden geçirin. Çocuğunuzun profilini yalnızca arkadaşlarının görebileceği şekilde ayarlayın. Yabancılarla iletişim kurmasını önlemek için mesajlaşma ve yorum yapma gibi özellikleri kısıtlayın. Çocuklar bazen bu ayarları değiştirebilir, bu yüzden düzenli olarak kontrol edin.
NE YAPMALI?
Çocuğunuzun profil ayarlarını kontrol edin ve sadece tanıdığı kişilerle iletişim kurmasına izin verin. Özel mesajları ve iletişim kurabileceği kişileri sınırlamak için mevcut ebeveyn denetimlerini kullanın.
3- KİMLERLE KONUŞTUKLARINI İZLEYİN:
Çocuğunuzun kimlerle konuştuğunu, oynadığını ya da mesajlaştığını takip edin. Çocuklar bazen çevrimiçi oyunlarda veya sosyal medya platformlarında tanımadıkları kişilerle konuşabilirler. Bu yüzden çocuğunuzun arkadaş listesini gözden geçirin ve kimlerle iletişimde olduğunu sorun.
NE YAPMALI?
Çocuğunuzun kimlerle oyun oynadığını veya mesajlaştığını anlamak için, zaman zaman onlarla oyun oynayın ya da sosyal medya hesaplarına göz atın. Onu çok endişelendirmemeye özen göstererek, tanımadığı biriyle iletişim kurup kurmadığını günlük sohbetler esnasında sormaya çalışın.
4. AÇIK İLETİŞİM KURUN:
Çocuğunuzla internette karşılaşabileceği riskler hakkında açık ve dürüst bir iletişim kurun. Onlara internette tanımadıkları kişilerle neden dikkatli olmaları gerektiğini ve kişisel bilgilerini asla paylaşmamaları gerektiğini anlayabileceği basitlikte açıklayın. Bu tür konular hakkında konuşurken lütfen sakin ve cesaret verici olun.
NE YAPMALI?
Çocuğunuza, rahatsız edici bir durum yaşadıklarında korkmadan sizinle paylaşabileceklerini söyleyin. Rahatsız edici bir konuşma ya da mesaj alırlarsa bunu hemen size söylemelerini teşvik edin.
5- ŞÜPHELİ DURUMLARDA MÜDAHALE EDİN:
Eğer çocuğunuzdan kişisel bilgi ya da fotoğraf istendiğini fark ederseniz, bu duruma hemen müdahale edin. Platformların şikâyet özelliklerini kullanarak rahatsız edici kişileri bildirin, şüpheli hesapları engelleyin ve çocuğunuzu bu kişiyle iletişimden derhal uzaklaştırın. Gerekirse platform yetkilileriyle iletişime geçin.
NE YAPMALI?
Eğer çocuğunuz bu tür bir durumla karşılaşırsa, rahatsız eden kişiyi engelledikten sonra bu kişiyi platformun şikâyet araçlarını kullanarak bildirmeyi lütfen ihmal etmeyin. Çoğu platform, bu tip durumlara oldukça hassas yaklaşmakta ve hızlı yanıt vermektedir. Bu sayede, başka çocukların da benzer durumlarla karşılaşmasının önüne geçebilirsiniz. Gerekli durumlarda konuyu resmi makamlara da bildirin.
6- Ekran Süresini ve İçerik Türlerini Sınırlayın:
Çocuğunuzun interneti ne kadar ve ne zaman kullandığını sınırlayın. Ekran süresi kısıtlamaları koymak, çocukların interneti güvenli ve dengeli kullanmalarına yardımcı olacaktır. Ayrıca, tarayıcınızda ve mobil cihazlarınızda yer alan yaşlarına uygun içerik filtreleme araçlarını kullanarak onların yalnızca güvenli içeriklere eriştiğinden emin olun.
NE YAPMALI?
Tarayıcınızda çocuğunuz için ayrı bir çocuk profili oluşturun ve güvenlik ayarlamalarını yapın. Çocuğunuza ait bir mobil cihaz varsa, bu cihazda mutlaka çocuğunuz için sizin hesabınıza bağlı bir çocuk profili oluşturun ve yaşına uygun kısıtlamaları aktif hale getirin.
7- Eğitici ve Güvenli Uygulamalar Tercih Edin:
Çocuğunuzun eğitimine ve gelişimine katkı sağlayan güvenli uygulamalar tercih edin. Tiny Minies gibi uygulamalar, çocuklar için hem eğitici hem de güvenli bir deneyim sunar. İnternette uygunsuz içerik ve reklamlarla karşılaşma riskini azaltmak için reklam içermeyen ve güvenilir uygulamalar kullanın.
NE YAPMALI?
Güvenilir uygulama mağazalarından (Apple Store, Google Play) sadece Çocuk kategorisinde ve mağazalar tarafından onaylanmış uygulamaları indirin.
8- DİJİTAL AYAK İZLERİNİ ANLATIN:
Çocuğunuza dijital dünyada bıraktıkları izlerin kalıcı olduğunu ve her paylaştıkları bilginin bir başkası tarafından görülebileceğini anlatın. Çevrimiçi ortamda yapılan paylaşımların geri alınamayacağı ve başkaları tarafından kullanılabileceği konusunda onları uyarın.
NE YAPMALI?
Çocuğunuzla birlikte sosyal medya paylaşımlarına bakın ve hangilerinin uygun olduğunu ya da olmadığını sakin bir şekilde konuşun. Onlara, kişisel bilgilerini her yerde paylaşmamaları gerektiğini sürekli hatırlatın.
9- ŞİKAYET ETME MEKANİZMALARINI ÖĞRETİN:
Çocuğunuza, internette rahatsız edici bir durumla karşılaştıklarında şikâyet etme ve engelleme mekanizmalarını nasıl kullanacaklarını öğretin. Sosyal medya platformları ve oyunların çoğu, kullanıcıların şüpheli davranışları bildirmesi için şikâyet araçları sunar. Çocuğunuzun bu araçları nasıl kullanacağını öğrenmesi çok ama çok önemli, unutmayın.
NE YAPMALI?
Çocuğunuza, rahatsız edici bir mesaj aldığında ya da uygunsuz bir durumla karşılaştığında ne yapacağını, onu endişelendirmeden ve anlayacağı bir dil ile anlatın. Şikâyet etme ve kullanıcıları engelleme seçeneklerini ona gösterin.
10- PROFESYONEL DESTEK ALIN:
Eğer çocuğunuz ciddi bir dijital tehdit veya şantajla karşı karşıya kalırsa, vakit kaybetmeden uzmanlardan yardım alın. Bu konuda hukuki destek veya psikolojik danışmanlık almanız çocuğunuzun sağlığı ve güvenliği açısından çok önemlidir.
NE YAPMALI?
Eğer çocuğunuz şantaj, tehdit gibi ciddi durumlarla karşı karşıya kalırsa, derhal resmi makamlara başvurmayı, hukuki ve gerekirse psikolojik danışmanlık almayı lütfen ihmal etmeyin.
