21 Ocak 1920'de, Maraş'ın düşman işgaline karşı başlattığı bağımsızlık mücadelesi, tarih sayfalarına altın harflerle kazındı. O gün Fransız General Kerret, Maraş’ın mülki amirlerini ve ileri gelenlerini karargâhına çağırarak müzakere bahanesiyle tuzak kurdu. Şehir ileri gelenlerinden Cevdet Bey, Jandarma Komutanı İsmail Hakkı Bey ve Belediye Reisi Bekir Sıtkı Bey gibi önemli isimleri rehin alırken bazılarını serbest bıraktı. Bu hamle, Maraş halkı ve Kuvay-ı Milliye birliklerinin sabrını taşıran son damla oldu.
SİLAHLARINA SARILAN KAHRAMANLAR
Halk, bu olay üzerine silahlarına sarıldı ve bağımsızlık mücadelesinin fitili ateşlendi. Kuvay-ı Milliye'nin lideri Arslan Bey, bir beyanname yayınlayarak halkı Fransızlara karşı koymaya çağırdı ve 22 gün 22 gece sürecek bir direniş başladı. Bu mücadele, yalnızca Maraş’ın değil, tüm Anadolu’nun kurtuluş ateşini yakacaktı.
EVLİYA EFENDİ VE ÇETELERİN KAHRAMANLIĞI
Maraş’ın İstiklal Mücadelesi'nde cesaretleriyle öne çıkan pek çok isim tarihe geçti. Evliya Efendi ve çetesi, cesaretleriyle halkın sembolü oldu. Taşhan’ın alınışı sırasında şehit düşen Evliya Efendi, arkasında bir kahramanlık destanı bıraktı. Mıllış Nuri, Çuhadar Ali, Dr. Mustafa ve daha yüzlerce isimsiz kahraman, canlarını feda ederek vatan topraklarını savundu.
"MARAŞ BİZE MEZAR OLMADAN DÜŞMAN GÜLZAR OLMAZ!"
Maraşlılar, "Maraş bize mezar olmadan düşman gülzar olmaz" diyerek vatanlarını teslim etmemekte kararlıydı. Hatta evlerini ateşe vererek düşmana hiçbir şey bırakmamak adına kahramanca bir duruş sergilediler. Soğuk hava, açlık ve yokluğa rağmen Fransızlara boyun eğmediler ve mücadeleyi sonuna kadar sürdürdüler. Fransız Komutan General Kerret, bu kararlı direniş karşısında teslimiyetin kaçınılmaz olduğunu anladı. 11 Şubat 1920 gecesi, sahte bir saldırı planı hazırlayarak çekilme kararı aldı. Şehirden sessizce ayrılmak için atlarının ayaklarına keçe bağlattı. Ancak bu planı da uzun sürmedi. Maraş halkının amansız direnişi karşısında, General Kerret şehirden çıkarken yenilgiyi kabul etmek zorunda kaldı.
MARAŞ’IN İSTİKLAL ZAFERİ
11 Şubat 1920 sabahında Fransız işgal kuvvetleri şehri terk etmiş, Maraş özgürlüğüne kavuşmuştu. Bu zafer, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde ilk büyük adım oldu. Arslan Bey, şehirde kalan Fransız askerlerine ve Ermenilere iyi davranılması talimatını verdi; böylece Maraş halkının onurlu duruşu bir kez daha kendini gösterdi. Maraş halkı, yokluk içinde ama inançla kazandıkları zaferle yalnızca şehirlerini değil, tüm Anadolu’ya ilham verdiler. Maraş’ın bu kahramanlık destanı, 1925 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından İstiklal Madalyası ile onurlandırıldı. Maraş’ın her bir ferdi kahraman olarak kabul edildi. 1973 yılında ise Maraş, "Kahraman" unvanıyla şanlı tarihine bir sayfa daha ekledi.
Mazlum Milletlere Örnek Olan Destan
Kahramanmaraş’ın 22 gün 22 gece süren bu şanlı direnişi, mazlum milletler için bir umut ışığı oldu. Anadolu’nun kurtuluş meşalesini yakan bu mücadele, diğer şehirlerdeki direnişlere de öncülük etti. Maraşlılar, kendi şehirlerini kurtardıktan sonra Antep ve Osmaniye'nin kurtuluşuna da destek oldular. Kurtuluş Savaşı’ndaki bu ilk büyük zafer, Türk milletinin bağımsızlık ateşini sonsuza dek yanmaya devam ettirdi.
