İnsan yaşamının temel dönemleri olan doğum, evlenme ve ölüm süreçleri, birçok kültürde önemli ritüellerle ve inançlarla çevrelendiği gibi Kahramanmaraş’ta da doğum geleneklerinde, özellikle doğum yapan kadının karşılaştığı tıbıha adı verilen tinsel bir hastalık önemli bir yer tutuyor. Tıbıha, gebe kadını hasta eden veya çocuğun ölümüne yol açan zararlı bir güç olarak kabul ediliyor. Bu inanışa göre, tıbıha gebe kadından kadına geçebiliyor ve genellikle ölü doğumların ardından büyüklerin önerisiyle ritüeller gerçekleştiriliyor.

Dua Eden Kadın Hamile

Lohusa kadın, "lohusa kadın ocak" denilen özel bir eve götürülüyor ve burada bazı dualar okunuyor, muskalar takılıyor. Sürekli düşük yapan kadınlara da muska takılarak koruma sağlanmaya çalışılıyor.

Muska Cevsen

Kahramanmaraş geleneğinde evin büyükleri, yani genellikle yaşlılar, karar verici rol oynuyor. Anne ve baba adayları ise bu süreçte daha az söz sahibi oluyor. Günümüzde ise sağlık hizmetlerindeki gelişmeler, teknolojinin ilerlemesi ve kolay ulaşılabilir bilgi kaynakları, bu tür geleneksel uygulamaların yerini modern tıbbi tedavi yöntemlerine bırakmasına olanak tanıyor.

Büyü

Doğum ve lohusalık dönemleri gibi hayatın kritik evrelerindeki Kahramanmaraş’ın bu geleneği, toplumun kültürel mirası içinde önemli bir yer tutuyor. Ancak zamanla, bilimsel ve tıbbi bilgiye dayalı modern uygulamaların benimsenmesiyle bu eski inançlar ve ritüeller, yavaş yavaş yerini güncel sağlık uygulamalarına bırakıyor.

Muhabir: Sibel Gürle