Kahramanmaraş’ın kurtuluş mücadelesinde Hoylu Mustafa Gazi, cesaretiyle düşmana meydan okudu, aynı zamanda da Ermeni lider Hırlakyan Agop’un başını karargâha getirerek direnişin simgelerinden biri haline geldi. Yemen’den Maraş’a uzanan bir mücadeleyle, savaş meydanlarında edindiği tecrübeyi vatan savunmasında kullandı. Özgürlüğe giden yolda, sırtındaki silahı ve cesaretiyle direnişe yön veren Hoylu Mustafa’nın hikâyesi, Milli Mücadele tarihimizin altın sayfalarında yerini aldı. . Ahmet ve Zeynep Hatun’un evladı olan Hoylu Mustafa, küçük yaşlardan itibaren zorluklarla tanıştı. İki ağabeyi Balkan ve Çanakkale cephelerinde savaşırken, kendisi Yemen cephesinde görev aldı. Tam on yıl boyunca aralıksız savaşan Mustafa Gazi, büyük mücadeleler vererek yurduna dönmeyi başardı. Ancak yurda döndüğünde onu bambaşka bir mücadele bekliyordu. Ağabeylerinin şehit düştüğünü öğrenen Hoylu Mustafa, bir de düşman işgalinin baba ocağına yerleştiğini gördü. Bu durum, onun yeniden silaha sarılmasına neden oldu. Arslan Bey’in komutasında mücadeleye katılan Mustafa Gazi, sırtında taşıdığı hafif makineli silahıyla cepheden cepheye koştu. Gözüpekliği ve kararlılığı ona "Hoylu" lakabını kazandırdı.
SİLAH VE TECHİZAT SAĞLAYARAK DİRENİŞİ GÜÇLENDİRDİ
Hoylu Mustafa, özellikle Ermeni sığınaklarına düzenlediği baskınlarla dikkat çekti. Ele geçirdiği silah ve mühimmatı direnişçilere dağıtarak, çetelerin gücüne güç kattı. Savaşın son günlerinde, Kılıç Ali cephesinin dağılmasının ardından Arslan Bey’in liderliğinde mücadeleye devam eden çete liderlerinden biri oldu.
HIRLAKYAN AGOP’UN SONU
11 Şubat gecesi, Fransızların kaçışının ardından, Amerikalı misyonerler Ermeniler adına Arslan Bey ile müzakere etmek için karargaha geldi. O sırada içeri giren Hoylu Mustafa, elinde bir kesik başla Arslan Bey’e rapor verdi: "Düşmanının ömrü bu kadar olsun beyim." Ortaya atılan baş, Ermeni liderlerden Hırlakyan Agop’a aitti. Bu sahne, Maraş’ın kurtuluş mücadelesinin unutulmaz anılarından biri olarak tarihe geçti.
