Dünyada 2 milyondan fazla kişiye bulaşmasının yanı sıra 125 binden fazla kişinin ölümüne sebep olan yeni tip koronavirüs (COVİD-19) salgını, Türkiye’de de bin 518 kişinin hayatına mal oldu. İnsanların hayatını kaybetmesinin yanı sıra sağlıktan ekonomiye, siyasetten eğitime, sosyal hayattan birçok alana dünyanın dengesini alt üst eden koronavirüs, en çok da ticaret hayatını etkiledi. Virüs salgını sebebiyle birçok sektörde çalışmaya ara verilmesiyle birlikte firmalar ekonomik yönden büyük sıkıntılarla baş başa kaldı. Bu noktada da sektörlere can suyu olmak adına Cumhurbaşkanlığı’nın öncülüğünde Maliye Bakanlığı’nca bir dizi ekonomik destek verildi fakat virüsün gelecekte neler getireceğinin bilinmemesiyle bu desteklerin nereye kadar firmalara yeteceği sorgulanmaya başladı. Türkiye’nin en önemli sektörlerinden biri olan inşaat sektörü de virüs salgınından olumsuz etkilendi. Verilen destekler de inşaat firmalarını kapsamayınca, birçok yerde inşaatlar durma noktasına geldi. İnşaat sektöründeki son durumu Kahramanmaraş’ın yükselen değeri Çırağın Group’un bünyesinde bulunan Çırağın İnşaat yönetici Ali Çırak gazetemize anlattı.
İşte Ali Çırak ile yaptığımız sektöre ilişkin röportaj;
“2019 YILI ÇOK ZORLU GEÇMİŞTİ”
S-1 2019’un son aylarında alınan veriler, inşaat sektörünün olumlu yönde ilerlediğini gösteriyordu, 2019 yılı inşaat sektörü için nasıl geçti?
Ali Çırak; Çırağın Group olarak bizler Kahramanmaraş’ta, 2018 yılındaki krizden sonra bir durağanlık yaşadık. 2019 yılı, 2017 ve 2018 yılına göre çok daha zor ve düşük geçti bizim için. Sektör olarak hem maliyetleri kontrol edemedik, maliyetlerden dolayı ciddi zararlarımız oldu hem de konutlarımızı yüksek fiyatta satamadık yani ederinde satamadık. Çünkü konut kredisi faizleri çok yüksekti. 2019 yılı bizim için zorlu bir yıl oldu ama çok şükür firma olarak zarar etsek de verdiğimiz sözleri yerine getirdik. Hamdolsun bütün söz verdiğimiz evleri teslim etti 2019 yılı içerisinde. Veriler iyimser olsa da 2019 yılını zorlu bir yıl olarak görüyoruz ve zaten de zorlu olarak kapattık.
“KORONAVİRÜSÜN SEKTÖRE CİDDİ ZARARI OLDU”
S-2 2020 yılına çok ama çok umutlu girmiştik fakat Çin’de ortaya çıkan ve dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını tüm hayatı olumsuz etkiledi. Bundan ticaret hayatı da etkilendi. En önemli ticari faaliyet de inşaat sektörü. 2020’ye nasıl başladınız, gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ali Çırak; 2020 yılına Çırağın İnşaat olarak ümitli girmiştik. İnşaat sektöründe ciddi bir hareketlenme başlamıştı çünkü yıla girerken faizler ciddi anlamda düştü. Konut kredi faizleri düşünce bu da bir hareketlilik yarattı. Sonrasında 180 ay vadeler ortaya çıktı. Konut kredisinde en fazla 120 aya kadar kredi çektirebiliyorduk müşterilerimize. Sonrasında işlerimiz hareketlenmişti, ümitliydik. Virüs sebebiyle dünya çapında ekonomik anlamda büyük sıkıntılar oldu. Tabi doğal olarak biz de etkilendik. Şuan da inşaat sektörü olarak Kahramanmaraş’ta etkilenen sektörler arasında en sonlardayız diyebiliriz ama şuan derinden bunu hissetmeye başladık. Sektöre ciddi anlamda zararı oldu. Ticari hayatımızı tamamıyla etkiledi çünkü artık insanlar evlerinden çıkmıyorlar. Zaten sağlık için çıkmamaları gerekiyor. Bu da doğal olarak iletişimi, etkileşimi azalttı. Şuan da 2020 yılına inşaat sektörü olarak ümitli girsekte çok ağır gidiyoruz, işlerimiz yavaşladı.
“İNŞAATLARIMIZDA CİDDİ TEDBİRLER ALDIK”
S-3 Çırağın İnşaat olarak koronavirüse yönelik sizler ne gibi tedbirler aldınız? İnşaatlarınız da durma oldu mu, olmadıysa çalışanlara yönelik nasıl uygulamalar yapıyorsunuz?
Ali Çırak; Çırağın İnşaat olarak biz de birçok tedbir aldık. İnşaatlarımızda durma hiç olmadı, devam ediyoruz ama daha tedbirli, daha kontrollü çalışıyoruz. Personeller arasındaki etkileşimi, yakınlaşmayı, sosyal mesafeyi koruyoruz. İnsanları daha fazla uzaklaştırmaya çalışıyoruz açıkçası. Çalışma hayatına da bunu yansıtıyoruz. Örnek veriyorum aynı oda içerisinde çalışan personellerin sayısını azalttık. Kapalı alanda çalışanları ayırıyoruz. Tüm personellerimize düzenli olarak giriş-çıkışlarda ya da gün içinde ateş ölçer cihazlarla ateşlerini kontrol ettiriyoruz. Virüsten dolayı oluşabilecek sonuçlara baktırmaya çalışıyoruz. Bizim iş güvenliği doktorlarımız ve uzmanlarımız var. Onları çağırıyoruz kontrollerini yapıyorlar. En büyük tedbirimiz şuan için firma olarak personelimizin yemek ücretlerini kendilerine veriyoruz, evlerinden getirsinler istiyoruz yemeklerini. Çünkü daha önce dışarıdan yaptırdığımız yemeklere artık virüs sebebiyle tedirgin bakıyoruz. Sonrasında personellerimiz yine maske ile çalışıyor. İletişim ve etkileşim konusunda biraz daha mesafeliyiz bugünlerde. Önemli olan personellerimiz ve onların sağlığıdır. Diğer taraftan da işlerimizi devam ettirmek zorundayız, söz verdiğimiz işlerimiz var. Günlük kazanan personellerimiz var, evlerine ekmek götürmek zorunda olanlar var. Bunlar işlerini takip ettirmek, devam ettirmek zorunda. Bu yüzden de Çırağın Group olarak elimizden geldiğince personellerimizle yolumuza devam etmeye çalışıyoruz. Virüsten doğabilecek sonuçları da en aza indirmeye çalışıyoruz. İnşallah sağ salim atlatacağız.
“İSTİHDAM SAYISINDA AZALTMA YAPMADIK”
S-4 Firma olarak üretime ve üretmeye önem veriyorsunuz, bunun yanı sıra istihdamı da önemsiyorsunuz, bunları korumak için neler yapıyorsunuz?
Ali Çırak; Firma olarak biz üretime ve üretmeye çok büyük önem veriyoruz çünkü Kahramanmaraş’ta son yıllarda çok büyük hizmetler yaptığımızı düşünüyorum. Kahramanmaraş’ın üretiminde, gelişmesinde bir nebze de olsa katkımız oldu hamdolsun. Bunda da gururluyuz çünkü firma olarak biz Kahramanmaraş sevdalısıyız. Kahramanmaraş’ın birçok yerinde projeler yapıyoruz. Bu projelerimizi de geliştirmek için, hizmet vermek için yapıyoruz. Bunun yanı sıra da istihdam yaratıyoruz. En büyük kazancımız da bizim için odur. Çalışanlarımız, onları birer iş arkadaşları olarak görüyoruz, hepsi bizim için çok değerlidir. Şahıs olarak olduğu gibi aileleri de bizler için çok değerlidir. Bunun sayısını ne kadar yüksek tutabilirsek, ne kadar çok arkadaşımızla çalışırsak bizim için çok iyi. O yüzden istihdam sayısını artırırsak, virüs sebebiyle bile olsa hiçbir azaltma yapmadık, yapmayı da düşünmüyoruz, yapmayacağız İnşallah. Sürecin nereye gideceğini bilmiyoruz ama hesaplamalarımızı ona göre yaptık. Biz 6 aya kadar herhangi bir işçi çıkartmadan işlerimize devam etmeyi planlıyoruz. Personellerimizi koruyoruz, çünkü onlar bizim ailemiz, biz öyle görüyoruz. Yıllardır bize hizmet veren insanlar. Ekmeğimizi bu dönemde bölüşeceğiz, beraber kazanacağız.
“BU YOLU ÇALIŞANLARIMIZLA YÜRÜYECEĞİZ”
S-5 Salgın nedeniyle inşaatlar durma noktasına geldi, tabi bu durgunluğun ne kadar süreceği ne meçhul. Hem inşaat firmaları hem de vatandaşları mağduriyet yaşamaması için ne gibi önlemler alıyorsunuz?
Ali Çırak; Salgın sebebiyle inşaat sektöründe duraklamalar oldu ama biz durmadık, çalışıyoruz. Gerek söz verdiğimiz vatandaşlar var, evlerini teslim etmemiz gerekiyor. Onları teslim edeceğiz İnşallah. Gerekse de çalışanlarımızla beraber bu yolda yol yürüyeceğiz. Duraksamayı düşünmüyoruz, planlamayı yaptık. Finansal bütçe planlamamızı yaptık, zarar edeceğiz tabiki de ama biz bunu maddi ve manevi en az zararla atlatmak için mücadelemizi vereceğiz. Hem ülke olarak hem de şirket olarak biz bu işin altından kalkacağımıza inanıyorum.
“KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNİ BİZE DE BEKLİYORUZ”
S-6 Koronavirüs sebebiyle hükümet birçok sektöre destek oluyor, sizin nasıl bir desteğe ihtiyacınız var? Örneğin Kısa Çalışma Ödeneği’nden faydalanabiliyor musunuz? Devletin inşaat sektörü için açıkladığı herhangi bir önleme paketi görülmüyor, beklentileriniz neler?
Ali Çırak; Virüs sebebiyle hükümetimiz birçok sektöre destekte bulundu, bunun yanı sıra inşaat sektöründe herhangi bir destek paketi gelmedi. Tabi uygun oranda KGF kredileri var. Biz bunları daha kullanmadık ama ihtiyaç durumunda kullanabiliriz. Şuan için kısa çalışma ödeneğine başvuru yapmadık çünkü bizim şartalarımıza uymuyor. Kısa çalışma ödeneği olursa bizim için çok daha rahatlatıcı olur. Personel sayımızı azaltmayız ve personellerimizle beraber bu işin altından daha rahat kalkarız. Projelerimizi çoğaltırız, üretime devam ederiz. Personel sayımımızı artırırız, günlük çalışan personel sayısını artırırsak bu da piyasaya ciddi anlamda katkı sağlayacaktır. İnsanlarımız evlerine ekmek götürebilirler. İnşaat sektörü birçok sektöre hitap eder, birçok sektörü hareketlendirir. Bu da inşaat sektörünün büyük kazancı demektir. Devletimizden beklentimiz sektörün durmaması için inşaat sektörüne de açık destek vermesi. Bunu da nasıl yapacağız. Gerek SGK vergi ödemelerinin, gerek borçlanmanın gerek kredilerin ertelenmesini gerekse de en önemlisi kısa çalışma ödeneğinin bize de yansıtılmasını bekliyoruz.
“BU SÜRECİ ATLATIRSAK GÜÇLENEREK ÇIKACAĞIZ”
S-7 Yaşanan gelişmeler inşaat sektöründe kalıcı hasar bırakır mı, sektörünüzün geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Ali Çırak; Yaşanan gelişmeler bütün sektörlerde olduğu gibi inşaat sektöründe de büyük bir hasar bırakacak ama sonrasının iyi olacağına inanıyorum. Bu süreci atlattıktan sonra Cumhurbaşkanımızın da dediği gibi dünyada dengeler değişecek. Dünyada dengeler değiştiğinde biz Türkiye olarak oyun kuran ülkelerden olursak eminim ki ülke olarak gerçekten çok iyi bir ekonomiye sahip olacağız. Güçleneceğiz ve bu işten de güçlenerek çıkacağız. Biz de firma olarak bu işten daha da güçlenerek çıkacağız. Üretmekten, hizmet etmekten korkmuyoruz çünkü devletimize, milletimize bağlıyız, seviyoruz. Bunun için de paradan daha önemli olan şey birbirimize karşı olan birlikteliğimiz. Bu birlikteliği yakalayıp bu süreci atlatırsak güçlenerek çıkacağız. Hasar mutlaka olacak. Sektörde de olacak, zarar da olacak, kar da olacak. Ticaret yapıyoruz, virüs doğal olarak dünya genelini etkiledi. Bizim amacımız maddi ve manevi en az zararla çıkmak. Şuan da bunun mücadelesini veriyoruz. Ülkemize ve milletimize destek olmaya çalışıyoruz.
(Haber: Ahmet Güneçıkan)
