Kahramanmaraş, köklü tarihi ve birçok kahramana ev sahipliği yapmasıyla bilinirken bu zengin tarih içerisinde barındırdığı kahramanlık hikayeleri, şehri efsane kılmaya devam ediyor. Kahramanmaraş’ın sayısız kahramanı arasında öne çıkan isimlerden biri de Hacı Hasan Efendi oluyor. Babası İlyas Efendi ve annesi Şerife Hatun'dan aldığı köklü aile terbiyesi ile büyüyen Hacı Hasan Efendi'nin ailesi, beylikler döneminde Konya Karaman’dan göç ederek Maraş’a yerleşerek Karamanlı Mahallesi'ni kurmuştur. Eğitimine Maraş’ta başlayan Hasan Efendi, birçok değerli hocadan ders alarak eğitimi tamamlıyor. Bu hocalardan biri de Atabeyoğlu Akıllı Fahı Ahmet Efendi oluyor. Medrese eğitimini ilerletmek amacıyla Şam’a giden Hacı Hasan Efendi, burada aldığı eğitimin ardından Maraş’a dönerek imam olarak görev yaparken bölge halkının fetva ihtiyaçlarını karşılamıştı. Bu sayede "Karamanlı Fakısı" olarak ün kazanmıştı. Maraş’ın işgali sırasında, öğrencileri ve çevresinden oluşturduğu çetelerle Karamanlı-Devecili civarında direnişe bulunarak bizzat çetelerinin başında muharebelere katıldı. Mücadelesi sırasında kızı Fatma’yı kaybeden Hasan Efendi, şehrin kurtuluşunda aktif rol oynayarak önemli bir mevzi olan Karamanlı’yı harp süresince terk etmedi.
HACI HASAN EFENDİ'NİN KAHRAMANLIĞI VE DÜŞMAN DİRENİŞİ
Mercimektepe’yi işgal eden düşman kuvvetleri tüm güçleriyle Karamanlı’ya yüklenirken, Hacı Hasan Efendi silah elinde çeteleriyle direnmeye devam ederek Arslan Bey’e "Ne duruyorsunuz düşman şehre giriyor" mesajını ulaştırmıştı. Arslan Bey, Hacı Hasan Efendi’nin direnişine güvenerek "Siz orada iken düşmanı bırakmazsınız ki şehre girsinler" demiş ve Muharrem ve Zafer Bayazıt kuvvetlerini bölgeye sevk ederek Karamanlı-Devecili cephesine destek göndermişti. Gösterilen olağanüstü mukavemet ile düşmanın Mercimektepe üzerinden Karamanlı-Devecili hattını geçip kışlaya ulaşması engellendi. Celadeti ve şecaati ile herkesi kendine hayran bırakan Hasan Efendi, harpteki hizmetlerini her zaman gizlemiş, kimselere duyurmamıştı. Maraş’ın düşman işgalinden kurtuluşunun ardından çeteleri ile birlikte Antep savunmasına da katılmıştı. Tek Parti döneminde çocuklara Kur’an dersi verdiği için gözaltına alınıp sorgulansa da yılmadan hizmetine devam etti. Kereste tüccarlığı yaparak geçimini sağlayan Hasan Efendi, 3 Eylül 1961’de vefat ederek Şeyh Adil Mezarlığı’na defnedildi. Karamanlı Fakısı Hacı Hasan Efendi, cesareti ve fedakarlıklarıyla milli mücadelenin unutulmaz kahramanlarından biri olarak tarih sayfalarındaki önemli yerini aldı.
