1899 yılında Maraş’ta dünyaya gelen Ali Rıza Efendi, hayatı boyunca vatanseverliğini, girişimciliğini ve ortaya koyarak birçok alanda iz bıraktı. Ali Rıza Efendi'nin hayatı, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde şekillendi. Öğretmen okulundaki eğitimini savaş şartları nedeniyle tamamlayamayan Ali Rıza Efendi, genç yaşta cephelere koştu. 1917-1918 yıllarında yedek subay olarak orduya katılan Ali Rıza Efendi, İstanbul Bostancı Askeri Birliği’nde görev aldı. Ancak İstanbul’un işgaliyle birliği dağıtılınca, kaderini Milli Mücadele'nin zorlu yollarında buldu. Maraş’ın işgal haberi üzerine memleketine dönerek Fransız işgaline karşı direnişin önemli isimlerinden biri haline geldi.
SAVAŞ YILLARINDAN ZAFER YILLARINA
Pazarcık bölgesinde Kılıç Ali Bey ile birlikte hareket eden Ali Rıza Efendi, Dehliz mevkiinde Fransız birliklerine karşı düzenlenen harekâtlarda yer aldı. Şehir içinde ise, Alman Çiftliği ve Şeyhadil gibi stratejik noktalarda düşmana karşı düzenlediği başarılı baskınlarla Millî Mücadele’nin zafere ulaşmasında büyük rol oynadı. Onun bu cesareti, zamanın liderleri tarafından takdir edilerek, Heyet-i Temsiliye tarafından bir tamim ile ödüllendirildi.
Savaştan Ticaret ve Sanata: Ali Rıza Efendi’nin Girişimci Ruhu
Savaşın sona ermesiyle birlikte Ali Rıza Efendi, Cumhuriyet’in ilk yıllarında hem ticaret hem de sosyal alanlarda önemli adımlar attı. İzmir’de kardeşiyle birlikte açtığı tenekecilik dükkânı, onun ticari zekâsının ilk örneklerinden biri oldu. Maraş’a döndüğünde ise Binbir çeşit adlı mağazayı açarak, kentin ticaret hayatına katkı sağladı. Ayrıca, işsiz gençleri bir araya getirerek Maraş İdman Yurdu Spor örgütünü kurdu ve kentin spor hayatına da yön verdi. Ticaretin yanı sıra, Ali Rıza Efendi kültür ve sanata da büyük destek verdi. Necip Fazıl Kısakürek’in çıkardığı Büyük Doğu dergisine maddi destek sağlayarak, derginin yayın hayatına devam etmesine önemli katkılar sundu. Necip Fazıl’ın sıkışık dönemlerinde senetsiz, kefilsiz yardım sağlayarak, onun eserlerinin devam etmesine vesile oldu.
Son Yolculuk: Bir Trafik Kazasıyla Veda
Pişkin soyadını alan Ali Rıza Efendi, 28 Ağustos 1973 günü Bolu’da geçirdiği bir trafik kazası sonucunda hayatını kaybetti. Geride bıraktığı miras, Millî Mücadele’den ticaret ve sanata uzanan geniş bir yelpazede, Türkiye’nin gelişimine katkıda bulunan bir hayatın sessiz tanıklığını taşıyor.
