Kahramanmaraş'ın tarihi dokusunda, Oğuz Türkmen boylarına dayanan konargöçer yaşam tarzı uzun yıllar sürdü. Osmanlı döneminde şehir, büyük değişimlere tanık oldu ve Eski Maraş'ta yerleşimler genellikle su kaynaklarına yakın bölgelerde gelişti. Bu süreçte Pınarbaşı, Mağralı, Acemli, Divanlı, Tekke, Şazi Bey gibi mahalleler şekillenirken, halk bu mahallelerde yerleşim gösterdi. Her mahallede birçok subaşı bulunuyor ve mahalleler, mescit, cami ve medreselerin etrafında toplandı.
Mahalleler genellikle düzlüklerde son bulduğu için, bu alanlarda bahçeler ve özellikle bol miktarda dut ağacı yetiştirildi. Halk, bu dut ağaçlarından elde ettikleri ürünleri külahlarda satarak geçimlerini sağladı.
ASMASIZ EV OLMAZDI
Eski Maraş'ta mahalle sakinleri evlerinin önüne süs gülü dikmez, gerçek gül diker ve reçel ile şerbet yapımını imece usulüyle gerçekleştirirdi. Güller genellikle yağ tenekelerinin içine dikilirdi çünkü süs gülünün kokusu olmazdı. Asmasız ev çok az sayıda olup, bu asmanın hem üzümünden faydalanılır hem de gölgesinden yararlanılırdı.
HER EVDE ORTAK KULLANILAN BİR DAM OLURDU
Her mahallede ortak bir dam bulunurdu ve bu damlar zahire depolamak için kullanılırdı. Mahalle sakinleri arasında komşuluk ilişkileri çok güçlüydü; karşılıklı yardımlaşma ve dayanışma ön plandaydı. Evler birbirine çok yakın olup, gediklerin küçük olması, komşuların birbirlerinin damlarına sıçramasını ve yardım etmesini kolaylaştırırdı.
TARHANA KAZANLARI ÇOK DEĞERLİYDİ
Eski Maraş'ta kazanlar büyük önem taşır, özellikle tarhana kazanları değerliydi. Kazanlar genellikle bakırdan yapılır ve kalayla kaplanırdı; bu da kazanın değerini artırırdı. Tarhana yapımı gibi birçok iş imece usulüyle yapılır, komşular birbirlerine yardımcı olurdu. Kahramanmaraşlılar arasında güçlü bir sosyal bağ vardı; komşular birbirlerini tanır, ihtiyaçlarını ve durumlarını yakından takip ederdi. Herhangi bir ihtiyaç durumunda, komşular hemen yardımcı olur ve dayanışma gösterirdi.
Bugün bile Kahramanmaraş'ın tarihi mahalleleri, geçmişin izlerini taşıyarak şehrin kültürel zenginliğini ve birlikte yaşama kültürünü yansıtmaya devam ediyor.
