Türkiye'de konut ve serbest tüketicilerin ısınma ve elektrik ihtiyacının karşılanması amacıyla yıllık yaklaşık 50-60 milyar metreküp doğal gaz tüketiliyor. Söz konusu tüketimin karşılanabilmesi ve arz güvenliğinin sağlanabilmesi için boru hatlarının yanı sıra sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tedarik altyapısını güçlendirmek için yatırımlar da son hızla devam ediyor.
Bu kapsamda Rusya, İran ve Azerbaycan'dan gelen boru hatlarının yanı sıra doğal gaz alt yapısının önemli bileşeni niteliğindeki Yüzer LNG Depolama ve Yeniden Gazlaştırma Üniteleri (FSRU) ile LNG terminalleri farklı kaynak ve ülkelerden doğal gaz tedarik edilmesini sağlıyor.
Söz konusu tesisler aracılığıyla Cezayir'den Amerika'ya kadar çok geniş bir coğrafyadan LNG sağlayabilen Türkiye, spot ve uzun dönemli kontratlarla enerji arz güvenliğini daha da güçlendiriyor. Boru hatlarından tedarik edilen gaz bu tesislerle sıvılaştırılarak LNG formunda yine tanker gemilerle çeşitli Avrupa ülkelerine gönderiliyor.
Türkiye, tesislerin kapasiteleri ile dünyanın sayılı ülkeleri arasında
Türkiye, ilki 1994'te Tekirdağ'da devreye alınan Marmara Ereğlisi LNG Terminali'nin ardından son 30 yılda İzmir'de Egegaz LNG Terminali'nin yanı sıra, Hatay Dörtyol'da bulunan Ertuğrul Gazi FSRU, Ege Denizi'nin kuzeydoğusunda yer alan Saros FSRU ve İzmir'de Etki Liman FSRU olmak üzere üç FSRU ve iki LNG işleme tesisini devreye aldı. Türkiye söz konusu tesislerin kapasiteleri ile bu alanda dünyanın sayılı ülkeleri arasında yer alıyor.
Ayrıca, doğal gazın nihai tüketici olan konutlar ve serbest tüketiciye ulaştırılması noktasında arz güvenliğini destekleyen depolama tesisleri de faaliyete girdi. Türkiye'nin hali hazırda 2007'de devreye alınan 4,6 milyar metreküp kapasiteli Silivri Doğal Gaz Depolama Tesisi ile 2017'de faaliyete geçen 1,2 milyar metreküp kapasiteli Tuz Gölü Yer Altı Doğal Gaz Depolama Tesisi de bu anlamda önemli rol oynuyor.
Toplam 5,8 milyar metreküplük gaz depolama kapasitesine sahip tesislerden Tuz Gölü Yer Altı Doğal Gaz Depolama Tesisi'nin kapasitesinin yapılacak genişletme çalışmalarıyla 2028'e kadar 8,8 milyar metreküpe çıkarılması, böylece toplam kapasitenin 13,4 milyar metreküpe ulaşması hedefleniyor.
Enerji filosu büyümeye devam edecek
Doğal gaz ihtiyacını yerli kaynaklarla karşılamayı hedefleyen Türkiye, denizlerde doğal gaz ve petrol arama çalışmalarına yönelik son yıllarda sismik ve sondaj faaliyetleri için yüksek teknolojiye sahip güçlü bir enerji filosu kurdu.
Türkiye, bu kapsamda geçen yıllarda Fatih, Yavuz, Kanuni ve Abdülhamit sondaj gemileri ile Barbaros Hayreddin Paşa ve MTA Oruç Reis sismik arama gemilerini devreye aldı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, kasımda yaptığı açıklamada hali hazırda Türkiye'nin denizlerini karış karış tarayan söz konusu filonun büyütüleceğini ifade etti.
Bu kapsamda, filoya denizde konumlanarak üretim yapabilecek yüzer üretim, depolama ve tahliye (FPSO) gemisinin eklenmesi planlanıyor.
Doğal gazda yaklaşık 40 yıla uzanan serüven
Türkiye, tedarik edilen gazın ülke genelindeki dağıtım altyapısını yaygınlaştırma çalışmaları kapsamında doğal gaz şebekesini her yıl genişletiyor.
Avrupa'nın doğal gaz tedarik ve tüketim hacmi bakımından önemli ülkeleri arasında yer alan Türkiye, doğal gazın konutlarda kullanımı konusunda 40 yıla varan bir serüveni geride bıraktı.
Türkiye'nin 1984'te Eski Sovyetler Birliği hükümetleri ile doğal gaz sevkiyatı konusunda imzaladığı anlaşma sonrasında konutlar 1987'de ilk kez doğal gaz ile tanıştı.
Batı Hattı olarak da bilinen Rusya-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı üzerinden gelen gaz 1988'de Ankara'ya, 1992'de İstanbul ve Bursa'ya, 1996'da ise İzmit ve Eskişehir illerinde konut ve serbest tüketicilerin kullanımına sunuldu.
2000'lerin başına gelindiğinde sadece 6 kentte kullanılan doğal gaz, bugün 81 ilde 793 ilçeye yayılırken, gelecek yıl 44, 2025'te 24 ve 2026'da 52 yeni yerleşim yerinin doğal gaz kullanan ilçeler arasına katılması hedefleniyor.
Avrupa'da en çok doğal gaz abonesi olan ülkeler sıralamasında ön sıralarda bulunan Türkiye'nin abone sayısı ise eylül itibarıyla konutta 19 milyon 522 bin, serbest tüketicide 746 bin olmak üzere yaklaşık 20 milyon 268 bine çıktı.
İstanbul 5 milyon 703 bin 882 aboneyle ilk sırada yer alırken, İstanbul'u 2 milyon 15 bin 304 aboneyle Ankara, 1 milyon 89 bin 696 aboneyle Bursa, 945 bin 20 aboneyle İzmir, 712 bin 996 aboneyle Kocaeli, 584 bin 41 aboneyle Konya takip ediyor.
Serbest tüketici sayısında İstanbul 245 bin 440 aboneyle ilk sırada yer alırken, bu kenti 94 bin 424 aboneyle Ankara, 31 bin 929 aboneyle Bursa, 25 bin 652 aboneyle Konya, 21 bin 227 aboneyle Kocaeli izliyor.
"AA"
