Kurban Bayramı nedeniyle sosyal medya platformlarından "Bayram fırsatı", "Bayram indirimi" adı altındaki kampanyalarla çok sayıda ürün satışa sunulurken, tüketicilerin bu kampanyalara karşı dikkatli ve temkinli olması önem taşıyor.
Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Levent Küçük, yaptığı değerlendirmede, sosyal medya üzerinden daha çok kıyafet, elektronik eşya ve kişisel bakım ürünü alışverişi yapıldığını belirterek, dolandırıcıların, orijinal bir ürünün sayfasını kopyalayarak sosyal medya üzerinden reklamını yapabildiğini söyledi.
Tüketicilerin mağazalar yerine internetten alışveriş yapma eğiliminin gün geçtikçe arttığına işaret eden Küçük, "Özellikle Instagram gibi çok fazla kişinin kullandığı sosyal medya platformları pazar yeri haline geldi. Eskisi gibi vatandaşlar bayramlık alışverişlerini gidip çarşılardan yapmıyor, alışveriş merkezi yoğunluklarının yaşandığı bayramlara pek rastlanmıyor." dedi.
Küçük, sosyal medya üzerinden yapılan alışverişlerin tüketicilere kolaylık sağlamasının yanı sıra birçok mağduriyete de neden olabileceğine dikkati çekerek, özellikle tanınmış markaların ürünlerinin oldukça cazip fiyat seçenekleriyle satışa sunulduğunu dile getirdi.
Satıcıların "fiyat, iade ve değişim garantisi" gibi ifadeler kullanıp tüketicilere cazip görünmeye çalıştığını belirten Küçük, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Sosyal medya platformları üzerinden orijinal ürün satılıyormuş gibi tanıtım yapılıyor ancak kalitesiz, çok daha düşük fiyatlı, hatta sipariş edilmeyen başka ürünler gönderiliyor. Satıcılar telefon, adres ve internet sitelerine ilişkin bilgileri de paylaşarak güvenli imajı oluşturuyor. Değişim ve iade halinde ise çoğu zaman satıcıya ulaşılamıyor. Bu durum da tüketici açısından hem maddi hem de manevi mağduriyetlere yol açabiliyor."
"İadeler yazılı yapılmalı"
Küçük, bu tür mağduriyetler sonucu açılan davalarda mahkeme lehte karar verse bile bunu uygulayacak bir muhatabın bulunamadığını ve maddi zararın tazmin edilemediğini anlattı.
Elektronik ticarete ilişkin mevzuatla, internet üzerinden yapılacak satışların kural ve ilkelerinin net olarak belirlendiğini aktaran Küçük, "Aslında her isteyen internet üzerinden satış yapamıyor. Satış yapan kişilerin vergi dairelerine kayıtlı olması, bilinen adreslerinin bulunması ve satış sonrası mutlaka fatura ya da fiş düzenlemesi gerekmektedir. Ancak sosyal medya hesapları üzerinden kaçak satışlar yapılabiliyor." diye konuştu.
Küçük, sosyal medya üzerinden yapılan alışverişlerin söz konusu mevzuat gereğince "mesafeli sözleşme" kapsamında olduğunu, tüketicilerin yaptıkları alışverişlerde 14 gün içinde cayma hakkının yasayla güvence altına alındığını söyledi.
Cayma bildiriminin ileride ispatlanabilecek ve delil olarak kullanılabilecek şekilde yapılması gerektiğine işaret eden Küçük, şunları ifade etti:
"İadelerin yazılı olarak yapılması, iadeli taahhütlü ya da kargo yoluyla gönderilmesi delil açısından yerinde olacaktır. Ayrıca Ticaret Bakanlığının 175 numaralı telefon hattı ve internet sitesi üzerinden de şikayet hakkımızı kullanabiliriz. Maddi zararlarımızın tazmini için tüketici hakem heyetlerine veya tüketici mahkemesine mutlaka müracaat etmeliyiz. Dolandırıcılık halinde savcılığa da suç duyurusunda bulunabiliriz."
"Güvenilir internet siteleri tercih edilmeli"
Küçük, alışverişlerin kurumsal firmalardan yapılmasının satın alınan ürünlerin güvenilirliği ve satış sonrası yasal hakların kullanımı açısından önemli olduğunu vurgulayarak şunları kaydetti:
"Sosyal medya üzerinden yapılan satışların denetiminin yapılması ve bu tür satışların yasal zemine kavuşturulması, tüketicilerin ekonomik çıkarlarının korunması açısından büyük önem taşıyor. Alışverişlerimizi güvenilir internet sitelerinden yapmayı tercih etmeliyiz. Aksi halde beğenilen veya tanıtılan yerine farklı bir ürünle karşılaşabiliriz. Sonrasında ise iade için satış yapan kişiye veya firmaya ulaşamayabiliriz. Tüketiciler, özellikle Kurban Bayramı gibi yoğun alışveriş yapılan dönemlerde sosyal medya dolandırıcılarına karşı daha dikkatli olmalı ve mağduriyetlerini gerekli mercilere iletmeli."
