Rusya’nın Karadeniz sahiline inme politikası gereği Kuzey Kafkasya’yı ele geçirme amacıyla 1556’dan itibaren başlattığı Kafkas-Rus Çarlığı savaşı 308 yıl devam etti. Çar'ın uygulamaya soktuğu yakıp-yıkma politikası ile tüm ekinler yok edilip, hayvanlar itlaf edilince ortaya çıkan yiyecek kıtlığı, yerel halkı terk etmeye mecbur bıraktı. Yaşlılar, kadınlar, erkekler, çocuklar; yanlarında sadece taşıyabilecekleri kadar eşya ile Karadeniz'e bırakıldılar. Mayıs 1864'te yaşanan savaşta Çerkesler, kendilerinden sayıca beş kat üstün olan Çar'ın imparatorluk güçleri karşısında yenilgiye uğradı. Rusya’nın çok önceden planladığı "Çerkes halkını öz vatanlarından sürgün etme operasyonu" adım adım gerçekleştirilen bir eylem olarak değerlendiriliyor.
ANAVATANA ACI VEDA
Sona eren savaş, diğer Kafkas halkları gibi Çerkesler için de sürgün demekti. Hayatta kalmayı başaran Çerkeslerin büyük bölümü Çar İkinci Aleksander'ın sınır dışı edilmeleri için getirilen teklifi onayladı.
Osmanlı gemilerine sığınarak, Anadolu, Balkanlar ve Orta Doğu'ya dağılan Çerkes halkı, yol şartları, salgın hastalıklar ve açlık gibi nedenlerden dolayı yaklaşık 500 bin vatandaşını kaybetti. Osmanlı topraklarına bile ulaşamadan binlerce kişinin öldüğü bu sürgün "tarihin en acı olaylarından biri" olarak nitelendiriliyor. Türkiye’nin birçok iline yerleşen Çerkesler, Kahramanmaraş’ın hemen hemen bütün ilçelerinde de yaşamlarını sürdürmeye devam ediyor.
KAHRAMANMARAŞ’TA HER YIL ÇEŞİTLİ ANMA TÖRENLERİ YAPILIYOR
İnsanlık tarihine kara bir leke olarak geçen Çerkes sürgünü, her yıl Kahramanmaraş’ta yaşayan Çerkesler tarafından gözyaşlarıyla anılıyor. Göksun Çerkes Kültür Derneği, Afşin Kafkas Kültür Derneği, Kahramanmaraş Kafkas Kültür Derneği ve Kafkas Dernekleri Federasyonu iş birliğinde anma düzenlenecek. "Nart ateşi" yakılıp çevresinde "mezar taşı nöbeti" tutulan anma törenleri, "Sürgün Andı" okunması ile sona eriyor.
