Tarih ve kültür bakımından zengin olan Kahramanmaraş’ta geçmişte geleneksel mutfaklarda kendine daima yer bulan ve oldukça fazla kullanılan cere küp, killi topraktan yapılıyor. Arapça "Cerre" isminden gelen ve Anadolu ağızlarında "Cere" veya "Carra" olarak bilinen bu testiler, su, yağ, peynir gibi birçok gıda ürünlerinin saklanarak doğru muhafaza edilmesi amacıyla kullanılıyor. İslahiye ve Kahramanmaraş yöresinde bolca bulunan killi topraktan yapılan cereler, atölye şartlarında titizlikle üretiliyor. Bu küplere özellikle turistik amaçla şehre gelenler yoğun ilgi gösteriyor.

SICAK HAVA ŞARTLARINA RAĞMEN İÇERİSİNDEKİLERİ SERİN TUTUYOR

Eskiden çoğu evde en az iki tane su ceresi bulunuyordu.  Modernleşmeden önce,  cam ve plastik kapların yerine kullanılan bu küplerde, turşu, salça, peynir ve zeytin gibi birçok yiyecek muhafaza ediliyordu.  Su cerelerinin genellikle içme suyunun muhafazasında kullanılmasının nedeni ise sıcak hava şartlarına rağmen serin tutmasıydı. Evlerin, serin bodrum katlarında veya bağlarda toprağa yarı gömülü şekilde kullanılan bu cereler, suyun soğukluğunu korumak adına dış kısmına ıslak keten veya ıslak bir bez yardımıyla sarılarak kullanılırdı.  

SIR İŞLEMİ VE CERELERİN ÜRETİM SÜRECİ

Cerelerin yapımında kullanılan sır, su geçirmezlik sağlamak amacıyla kil, kireç, kurşun,  boraks gibi maddelerle karıştırılarak cerenin içine uygulanırdı. Özellikle gıda saklama amaçlı kullanılan cerelere bu sır uygulanarak, gıdaların bozulmadan uzun süre saklanması sağlanırdı. Su cereleri ise genellikle sır uygulanmadan, doğal toprak renginde üretilirdi. Su ceresinin ağzına kalaylı bakır tabak kapatılarak suyun hijyenik bir şekilde kalması da sağlanırdı.

GÜNÜMÜZDE AKSESUAR OLARAK KULLANILIYOR

Günümüzde ise bu geleneksel seramik eserler, evlerde nostaljik aksesuarlar olarak kullanılıyor.  Plastik ve cam saklama kapların hayatımızda yer edinmesiyle kullanımı azalan cereler, geçmişin pratik ve kolaylık sağlayan geleneksel bir hatırası olarak hayatımızda yer bulmaya devam ediyor.

TARİHİN İZLERİNİ GELECEK NESİLLERE DE AKTARIYOR

Kahramanmaraş’ın kültürel mirasını ve geçmiş yaşam tarzını hatırlatan bu değerli objeler, geçmişten günümüze kadar gelerek tarihin izlerini gelecek nesillere de aktarıyor. Bu kültürel eşyanın günümüzde de yaşatılması, Maraş’ın zengin tarihini ve geleneksel yaşamını anımsatma da önemli bir rol oynuyor. Cereler, sadece bir saklama kabı olmanın ötesinde, geçmişle kurulan bir köprü niteliği de taşıyor.

Muhabir: MELİKE ALGAN