İnsan tarih boyunca doğanın sunduğu bitkilerden yararlanarak hastalıklarına şifa aradı. Hem geleneksel halk hekimliğinde hem de modern tıpta, çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaya devam eden bu bitki, doğanın şifa verici gücünün bir kanıtı oluyor. Bu çok yönlü bitki, günümüzün doğal tedavi arayışlarında da önemli bir yer tutuyor. Üzerlik otu, Latince adıyla Peganum Harmala, antik zamanlardan bu yana tıbbi ve ritüel amaçlarla kullanılan değerli bir bitki olarak bilinir. Üzerlik otu, halk arasında "nazar otu" veya "yabani sedef otu" gibi isimlerle tanınarak ve kimyongiller familyasına ait bir bitki olarak öne çıkıyor.
GELENEKSELDEN MODERNE: ÜZERLİK OTUNUN ÇOK YÖNLÜ KULLANIMLARI
Üzerlik otunun kullanım alanları oldukça geniş olmasıyla birlikte bu bitkinin tohumları ve köklerinden elde edilen "Türk Kırmızısı" adlı boya maddesi, halı ve yün boyamacılığında kullanılabilir. Bu bitkinin dalları, kökleri ve tohumları boya, mürekkep ve dövme yapımında da yaygın bir şekilde kullanılır. Ayrıca, üzerlik tohumlarının su ile ekstraktı floresan sarı renk verir, bu da endüstriyel alanda çeşitli uygulamalara imkan tanır. Üzerlik otunun içerdiği aktif bileşikler, bitkinin tıbbi etkilerinin temelini oluşturur. Üzerlik otunun tohumlarından ve köklerinden elde edilen yağ, özellikle tıp alanında önemli bir yer tutar. Bu yağ, düşük dozlarda kullanıldığında merkezi sinir sistemini uyararak uyku hali oluşturabilir.
TÜTSÜ OLARAK KULLANILIYOR
Halk arasında ise nazar değmesini önlemek amacıyla tütsü olarak kullanılması oldukça yaygındır. Tohumlarının yanmasıyla oluşan dumanın, bakteri, alg, parazit ve küf mantarlarının oluşumunu engellediği biliniyor.
ÜZERLİK OTUNUN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Üzerlik otunun tıbbi faydaları oldukça geniş bir yelpazeye yayılır. Halk hekimliğinde, şeker hastalığı, hemoroid, saç dökülmesi gibi sorunların tedavisinde sıkça kullanılır. Ayrıca, yara iyileştirici özellikleri ile de bilinir. İçerdiği alkaloidlerin antikanser etkisi, modern tıpta da dikkat çeken bir özelliktir. Üzerlik otu, çimlenme, büyüme ve gelişme üzerinde olumlu etkiler göstererek bitkilerin sağlığını da destekler. Üzerlik otunun siyah tohumları göz yaralarına tütsü olarak kullanılmakta ve halk arasında göz ilacı olarak biliniyor. Ayrıca, çiğ olarak yenildiğinde basur, adet söktürücü, astım ve bronşit gibi birçok rahatsızlığa iyi geldiği söylenir. Buharının solunması ise bahar alerjilerine karşı faydalı olduğu bilinmekte.
