Afşin ilçesinin Dokuztay Mahallesi'nde, Hurman Çayı'nın kıyısında yükselen Sütpişiren Kalesi, bölgedeki farklı medeniyetlerin izlerini günümüze taşıyan önemli tarihi yapılar arasında yer alıyor. Halk arasında anlatılan ilginç bir hikâyeyle adını duyuran kale, yüzyıllardır ayakta kalmaya çalışırken, hala birçok bilinmeyeni de içinde barındırıyor. Geçmişin izlerini taşıyan bu yapı, hem stratejik konumuyla hem de tarihi dokusuyla da dikkat çekmeye devam ediyor. Halk arasında anlatılanlara göre, geçmişte yaylalardan sağlanan sütler burada kaynatılarak Hurman Kalesi’ndeki askerlere ulaştırılıyordu. Bu olay, kaleye “Süt Pişiren” adının verilmesine neden olmuştu. Günümüzde harabe halinde olan bu kale, Afşin’in tarihine ışık tutan önemli bir yapı olarak varlığını sürdürüyor.
ZAMANA DİRENEN SÜTPİŞİREN KALESİ
Afşin’de bulunan Sütpişiren Kalesi’nin kesin yapım yılına dair net bilgiler bulunmasa da, arkeolojik incelemeler ve tarihi kaynaklar, kalenin M.S. 4. yüzyılda inşa edildiğini gösteriyor. O dönemde, Hurman Vadisi boyunca inşa edilen kaleler, hem bölgeyi korumak hem de ticaret yollarını kontrol etmek amacıyla stratejik noktalara yerleştirilmişti. Sütpişiren Kalesi de Kayseri’den gelen ve Sarız-Hurman üzerinden Malatya, Afşin ve Göksun’a ulaşan önemli ticaret yolunun kilit noktalarından biri olarak dikkat çekiyor.
Doğu-batı doğrultusunda hafif eğimli bir kayalık alana yerleştirilen yapının planı, alışılmışın dışında hafif çarpık bir form sergiliyor. Zamanın etkilerine karşı koyamayan kale, büyük ölçüde yıkılmış durumda. Ancak doğu köşesindeki ana burç nispeten sağlam kalırken, güney sur duvarının bir kısmı hala ayakta durarak zamana direniyor.
