Eshab-ı Kehf mağarasının batısında, doğal olarak oyulmuş bir taş olan tandır, yöre halkı tarafından "Fadime Ana’nın Tandırı" olarak adlandırılıyor. Hz. Fâtıma’nın burada ekmek yapıp Yediler’e ikram ettiğine inanılan hikayelerle dolu bir ziyaret noktası olarak yalnızca bir taş parçası değil, aynı zamanda geçmişle bugünü birleştiren, dileklerin ve duaların yansıdığı kutsal bir durak olarak öne çıkıyor. Rivayete göre, bazı kaynaklarda Hz. Fâtıma, Afşin'deki Eshab-ı Kehf'e kadar gelerek burada bir süre yaşadığı söyleniyor. Bu süre zarfında tandırda ekmek yapıyor ve Yediler’e ikram ediyor. Bu efsane, Fadime Ana tandırını kutsal bir mekan haline getiriyor. Ziyaretçiler, Fadime Ana’nın oturduğu kabul edilen yere oturuyor ve onun dizlerini koyduğu taş izlerine dizlerini koyarak ve onun kullandığına inanılan taş oklava ve hamur yumağına elleriyle dokunuyor. Vatandaşlar ardından dokundukları ellerini yüzlerine veya ağrıyan yerlerine sürerek şifa bulmayı bekliyor. Çoğu ziyaretçi ise burada iki rekât namaz kılarak dileklerinin gerçekleşmesi için dua ediyor. Bu nesneler, ziyaretçilerin yoğun ilgisini çekiyor ve geçmişle manevi bir bağ kurmalarını sağlıyor.
İTBURNU ÇALISI VE GEYİK AYAĞI EFSANESİ
Fadime Ana’nın Tandırı'nın yakınlarında, kayanın üzerinde bir ayak izine rastlanıyor. Bu izin bir geyik atlaması sonucu oluştuğuna inanılıyor. Yine kayanın yakınında bulunan çalıların ise çalıya dönüşmüş bir köpek olduğu söyleniyor. Rivayete göre ise çoban Kefeştetayyüş ve köpeği Kıtmir, itburnu çalısının olduğu yerde otururken birden kötü şeyler olmaya başlar ve hava kararır ve şiddetli bir yağmur çöker. Kefeştetayyüş, köpeğin öleceğini anlayarak Allah'a dua etmeye başlar ve Allah, onun duasını kabul ederek köpeği bir çalıya dönüştürür. Bu nedenle bu ağaca "İtburnu Çalısı" denilir. Ziyaretçiler, dileklerinin kabul olması için itburnu çalısının dallarına çaput bağlar. Fadime Ana’nın Tandırı, sadece yerel halkın değil, Eshab-ı Kehf'i ziyaret eden turistlerin de ilgisini çekmeye devam ediyor. Burayı ziyaret edenler, efsanelerin ve burada yaşanan maneviyatının etkisi altında kalıyor. Ziyaretçiler, burada bulunan nesnelere dokunarak, dua ederek ve dileklerini ileterek manevi huzur bulmayı amaçlıyor. Efsanelerle dolu bu mekan, tarihin ve kültürün dokularını atmosferin zenginliğini yansıtması nedeniyle Afşin'in önemli turistik ve dini duraklarından biri olmaya devam ediyor.
