Doğu Akdeniz’den Orta Anadolu’ya, Kafkas coğrafyasından Doğu Akdeniz’e geçiş noktasında yer alan Kahramanmaraş, Türkiye’nin tekstil sektöründe önde gelen şehirlerinden biri olarak uzun yıllardır hem iç hem de dış piyasada önemli bir konuma sahip olarak bulunuyor. Ancak, 6 Şubat 2023’te yaşanan büyük depremler ve ekonomik koşullar, bu köklü sektörde ciddi sarsıntılara neden olmuş durumda. Hem iş gücü kayıpları hem de üretim maliyetlerindeki artış, Kahramanmaraş’taki tekstil sektörünün geleceğine dair endişeleri artırıyor.
DEPREM SONRASI İŞ GÜCÜ KAYBI BÜYÜK
Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası (KMTSO) tarafından yayınlanan verilere göre, deprem sonrası tekstil sektöründe ciddi bir iş gücü kaybı yaşandı. 2022-2024 yılları arasında erkek iş gücünde yüzde 27,27, kadın iş gücünde ise yüzde 24,68 oranında bir azalma meydana geldi. Toplam iş gücü kaybı ise yüzde 26,98 olarak kaydedildi. Özellikle 2023-2024 yılları arasında erkek işçi sayısı 27 bin 322’den 26 bin 673’e gerilerken, kadın işçi sayısı 3 bin 497’den 3 bin 482’ye düştü. Toplam iş gücü 30 bin 820’den 30 bin 155’e indi. Bu düşüş, hem fabrikaların yaşadığı hasarlardan hem de göç dalgasından kaynaklanıyor.
TEKSTİL İHRACATINDA GERİLEME VE YENİDEN YÜKSELİŞ ÇABALARI
Kahramanmaraş, 2022 yılında tekstil ihracatında 1,5 milyar dolarlık seviyeleri yakalamışken, deprem sonrası bu rakam ciddi oranda düşüş yaşadı. 2023 yılında yaşanan büyük kayıpların ardından, 2024 yılında toparlanma sürecine girildi. KMTSO’nun verilerine göre 2024’te tekstil ve ham maddelerinde yüzde 12’lik bir ihracat artışı yaşanarak 501 milyon dolarlık ihracat kaydedildi. Ancak, bu artışa rağmen Kahramanmaraş’ın eski seviyelere ulaşması için daha fazla yatırım ve istihdam sağlanması gerekiyor. Şehirde faaliyet gösteren tekstil firmaları, 2025 yılında ihracat hedeflerini 2 milyar dolara çıkarmayı planlıyor.
MISIR FAKTÖRÜ: KAHRAMANMARAŞ’TA ÜRETİMİ TEHDİT EDEN UNSUR
Tekstil sektörü sadece depremle değil, aynı zamanda uluslararası rekabetle de mücadele ediyor. Türkiye’de artan üretim ve işçilik maliyetleri, birçok firmanın üretimini Mısır gibi daha düşük maliyetli ülkelere kaydırmasına neden oldu. Mısır’da işçilik maliyetleri ortalama 200-250 dolar civarında seyrederken, Türkiye’de bu rakam bin 300 dolara kadar çıkıyor. Bu büyük fark, birçok Türk tekstil sanayicisini Mısır’a yönlendirdi. Hükümetin döviz kuru politikaları da bu süreci hızlandıran unsurlardan biri oldu. 2022’nin son çeyreğinden itibaren kur artmazken, içeride maliyetlerin yükselmesi üreticileri zor durumda bıraktı. Mısır’da düşük maliyetli işçilik ve enerji fiyatlarının Türkiye’ye kıyasla çok daha uygun olması, üreticiler açısından cazip hale geldi.
ÖNÜMÜZDEKİ YILLAR TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN KADERİNİ BELİRLEYECEK KRİTİK BİR DÖNEM OLACAK
Kahramanmaraş’ta tekstil sektörü, 6 Şubat depremlerinin yaralarını sararken bir yandan da küresel ekonomik dinamiklerle mücadele ediyor. İş gücü kayıpları ve fabrikaların zarar görmesi, sektörün toparlanmasını zorlaştırırken, ihracat rakamlarındaki dalgalanmalar da sürecin hassasiyetini gösteriyor. Kentte ekonomik koşullar nedeniyle bazı fabrikaların küçülmeye giderek, işçi çıkardıkları da öğrenildi. Hem makine hem de insan gücü gerektiren tekstil sektöründe önümüzdeki yıllar, Kahramanmaraş’ın kaderini belirleyecek kritik bir dönem olacak.
