Kahramanmaraş’ta doğum sonrası yapılan “beşik gönderme” geleneği, köklü bir kültürel pratik olarak varlığını sürdürürken, zamanla değişen yaşam tarzları ve estetik anlayışla birlikte yeni bir biçim kazanıyor. Bugünlerde birçok aile, geleneksel beşik gönderme adetini modern sunumlarla birleştirerek “bebek çeyizi gönderme” adı altında yaşatıyor.
ANNE ELİYLE HAZIRLANAN İLK EMANETLER
Eskiden, ilk gebelik haberiyle birlikte başlayan hazırlık süreci, gelinin annesi tarafından büyük bir özenle yürütülürdü. Bebek için kundaklar, zıbınlar, battaniyeler, yastık ve döşekler gibi eşyalar el işçiliğiyle hazırlanır; patiska, akfil, mermerşahi gibi geleneksel kumaşlar kullanılırdı. Bu hazırlık yalnızca bebeğe değil, aynı zamanda anne adayına da yeni yaşamındaki "anne" rolüne geçişin bir sembolü olarak anlam yüklerdi. Beşik gösterme merasimi, bu kültürel sürecin en anlamlı aşamasını oluştururdu. Gelinin annesi, hazırladığı beşik ve eşyaları evde bir köşeye serer, yakın akraba ve komşularını davet ederek hem emeğini sergiler hem de yeni doğan için hayırlı temenniler alınmasını sağlardı. Beşik daha sonra genellikle gelinin yengesi veya kız kardeşi tarafından, lohusalığın yirminci gününden sonra damadın evine götürülürdü.
NAZAR BONCUĞUNDAN TÜL SÜSLEMEYE: GELENEKLERİN DEĞİŞEN YÜZÜ
Bu süreçte beşiğe nazar değmesin diye mavi boncuk asılır, bebeğin sarılığına iyi geleceğine inanılan sarı şifon örtüler hazırlanırdı. Ayrıca kayınvalideye fistanlık, kayınbabaya gömleklik kumaş gibi hediyeler götürülür; karşılığında ev sahibi aile de beşik getiren kişilere küçük hediyeler sunardı. Bu karşılıklı sunumlar, aileler arasında güçlü bağların kurulmasına vesile olurdu. Günümüzde ise bu gelenek, “bebek çeyizi” adı altında daha görsel ve modern biçimde sunuluyor. Beşikler gelin bohçaları gibi süsleniyor, giysiler dantel işlemelerle, şeffaf tüllerle bezeniyor. Kimi aileler, beşik malzemelerini hazır setler halinde alırken; kimileri de geleneğin el emeği boyutunu sürdürmeyi tercih ediyor. Her ne kadar şehirleşme ve modern yaşamla birlikte biçim değiştirse de, beşik gönderme geleneği, hâlâ Maraş’ta doğumun ardından yapılan en anlamlı törenlerden biri olmayı sürdürüyor. Kültürel mirasın bu önemli parçası, hem geçmişin izlerini taşıyor hem de yeni nesillerle birlikte dönüşerek yaşamaya devam ediyor.
