Elbistan’ın kültürel ve tarihi miraslarından biri olan Ümmet Baba Türbesi, hem tarihi dokusunu koruması hem de mistik atmosferiyle ziyaretçilerin ilgisini çekmeye devam ediyor. Türbe, geçmişin izlerini günümüze taşıyarak bölgenin tarihine ışık tutuyor. Kahramanmaraş’ın Elbistan İlçesinde Ceyhan Mahallesi'nde konumlanan türbenin inşa kitabesi bulunmadığı için yapım yılı kesin olarak bilinmese de, tarihi kaynaklar 16. yüzyılın ilk yarısında, Dulkadiroğulları Beyliği döneminde inşa edildiğini gösteriyor. Türbenin, Ümmet (Himmet) Baba hayattayken veya vefatının ardından yapıldığı düşünülüyor.
TARİHİ ATMOSFERİYLE ZİYARETÇİLERİNİ ETKİLİYOR
Mescidin güney cephesine bitişik olarak inşa edilen türbeye, doğrudan mescidin içinden geçilerek ulaşılabiliyor. Zaman içinde bazı onarımlardan geçen yapı, özgün mimarisini büyük ölçüde korumayı başardı. Türbe, sekizgen planlı ve tek katlı bir yapıdan oluşuyor. Dış cephesinde kırmızımsı ve sarımsı ince yontu taşlar, yatay kuşaklar halinde kullanılarak estetik bir görünüm oluşturulduğu görülüyor.
Üzeri kubbeyle örtülü olan yapı, sekizgen bir kaide üzerine inşa edilerek Selçuklu türbe mimarisinin izlerini taşıyor. Gövdenin oturduğu kaide yüksek tutularak dışarıdan bakıldığında iki katlı bir yapı gibi görünmesi sağlıyor. Mescidin güney cephesine bitişik inşa edilen türbenin bağımsız bir kapısı bulunuyor. Türbeye giriş, mescidin içerisindeki mihrap nişi aracılığıyla sağlanıyor. Namaz vakitlerinde mihrabiye olarak kullanılan bu bölüm, diğer zamanlarda türbeye geçiş kapısı işlevi görmeye devam ediyor. İç mekânı da sekizgen planlı olan türbe, kasnaksız bir kubbe ile örüldü.
Yapının kıble duvarında beş kenarlı bir nişe sahip mukarnas kavsaralı bir mihrabiye yer alıyor. İç mekânın aydınlatılması, beş adet mazgal pencere ile sağlanıyor. Zemin ahşap kaplamadır ve türbenin ortasında ahşaptan yapılmış bir sanduka bulunuyor. Üzerinde herhangi bir yazı bulunmayan bu sandukanın, Ümmet (Himmet) Baba’ya ait olduğu düşünülüyor.
