Kahramanmaraş, tarih boyunca bıçakçılığıyla ün kazanmış bir şehir olarak önem taşıyor. Yapılan kazılar ve tarihi belgeler, Maraş bıçağının geçmişinin şehrin tarihi kadar eski olduğunu gösteriyor. Özellikle merkeze bağlı Hartlap Köyü, geleneksel bıçak üretiminin en önemli merkezlerinden biri olarak biliniyor. Hatta Hartlap Bıçağı Kahramanmaraş’ın Tescilli Coğrafi İşaretleri arasında yer alıyor.
Hartlaplı ustalar, bıçak yapımında kendilerine has teknikleri usta-çırak ilişkisiyle kuşaktan kuşağa aktarmıştır. Bıçağın en önemli bölümlerinden biri olan çelik kısmına “namti” adı verilir. Geçmişte, demiryolu raylarından yapılan namtiler, günümüzde çelik şeritlerle üretiliyor. Bu, bıçakların keskinliğini ve dayanıklılığını artıran bir faktör olarak biliniyor.
ÇEŞİTLİ AĞAÇLARDAN YAPILIYOR
Bıçak sapları geleneksel olarak manda boynuzu, koçboynuzu, keçiboynuzu ve tosak ağacından yapılıyor. Ancak modern üretimde plastik ve fiber sapların daha fazla tercih edildiği görülüyor. Bunun en büyük sebepleri, bu malzemelerin kolay temin edilebilir olması ve seri üretime imkan sağlaması.
FARKLI TASARIMLARA SAHİP BIÇAKLAR VAR
Hartlap Köyü'nde üretilen bıçak çeşitleri arasında eğri bağ bıçağı, maskot bıçağı, cep bıçağı, ges boy bıçak, orta boy bıçak, kurban bıçağı, meyve bıçağı, kasap bıçağı ve kıyma bıçağı gibi farklı kullanım alanlarına uygun modeller bulunuyor. Bu bıçaklar, şekil olarak da yılan dili, söğüt yaprağı, böbrekli ve topak gibi farklı tasarımlara sahip.
GÜNÜMÜZDE ESKİ PARLAK GÜNLERİNİ ARIYOR
Ancak bıçakçılık mesleği, günümüzde eski parlak günlerini arıyor. Eskiden köyde 35’e kadar çıkan bıçak atölyesi sayısı, günümüzde 10-15’e kadar düşmüş durumda. Bunun en büyük sebeplerinden biri, ustaların bu mesleği bırakan çıraklar ve genç neslin bu alana olan ilgisinin azalması olarak görülüyor.
BU KÖKLÜ MESLEĞİN YAŞAMASI İÇİN YENİ NESLİN USTALARIN İZİNDEN GİTMESİ GEREKİYOR
Maraş bıçağı, geçmişten günümüze ustaların elinde şekillenen, ince işçilikle üretilen ve keskinliğiyle bilinen özel bir zanaat ürünü. Geleneksel üretim teknikleri ve kalite anlayışı sayesinde Kahramanmaraş bıçakları, hem Türkiye’de hem de yurtdışında büyük ilgi görmeye devam ediyor. Ancak bu köklü mesleğin yaşatılması için yeni neslin de ustaların izinden gitmesi ve el işçiliğini sürdürmesi gerekiyor.
