1920’de düşmana karşı verdiği kahramanca direnişle kendini kurtaran şehir Kahramanmaraş, aynı zamanda tarihi ve kültürel zenginlikleriyle de büyük bir öneme sahip. Başkonuş ve Yavşan yaylaları, Kapıçam Tabiat Parkı, körfezlerden yükselen dağlar, Eshab-ı Kehf Külliyesi, Germanicia Mozaikleri ve kaleleriyle Kahramanmaraş, tarihi ve doğa ile iç içe bir yaşam sunuyor. Yöresel mutfağı, geleneksel el sanatları ve coğrafi işaretli değerleri, şehirde her adımda tarihsel bir yolculuk hissi uyandırıyor.
***
Ancak, 6 Şubat 2023’teki büyük depremler Kahramanmaraş’ı derinden sarstı. Birçok tarihi yapı ve kültürel miras, depremin yıkıcı gücüyle yok oldu. Depremin ardından geçen iki yıl içinde şehir yeniden inşa edilmekte, büyük bir çaba ve özveriyle çalışmalar sürdürülüyor. Trabzon Caddesi, Azerbaycan Bulvarı ve stat çevresi gibi önemli bölgelerde hummalı bir çalışma yürütülse de, şehrin eski mahalleleri ve dar sokakları, ne yazık ki unutulmuş gibi görünüyor.
***
Şehirdeki bu eski mahallelerin birçoğu, depremin acı izlerini hala üzerinde taşıyor. Yıkıntılar yerinde duruyor, köhneleşmiş yapılar hala bekliyor. Bu alanlarda herhangi bir inşa ya da restorasyon çalışması yapılmadığı gibi, bu bölgeler şehri ziyaret edenlerin gözünden de kaybolmuş durumda. Ancak, Kahramanmaraş’ın yeniden yapılanma sürecinde önemli bir nokta gözden kaçmamalıdır: Şehrin eski silüetini korumak.
***
Silüetler, bir şehri simgeleyen en güçlü öğelerdendir. Tarihi yapıları, sokakları ve mahalleleriyle şehrin kimliği belirlenir. Kahramanmaraş’ın geçmişiyle modern yüzü arasında bir denge kurmak, bu silüetlerin korunması anlamına gelir. Şehirdeki tarihi camiler, geleneksel evler, çarşılar ve diğer yapılar sadece birer taş yığını değil; şehri şekillendiren, ruhunu taşıyan unsurlardır. Bu yapıları yeniden inşa ederken, şehri geleceğe taşırken geçmişin izlerini korumak gereklidir düşüncesindeyim.
***
Eski mahallelerde yıkıntıların hâlâ varlığı, şehrin bu yönünü kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Bu mahalleler sadece mimari açıdan değil, aynı zamanda sosyal ve kültürel anlamda da büyük bir öneme sahip olduğunu unutmamak gerekir. Eski Kahramanmaraş’ın sokaklarında yürümek, o sokakların insanlarının hikâyelerini duymak, şehrin geçmişiyle bağ kurmak mümkündü. Bu bağın kopmaması için, yıkıntıların yerine sadece modern yapılar değil, aynı zamanda eski mahallelerin ruhunu yansıtan restorasyonlar yapılmalıdır. Şehri yeniden inşa ederken, kahramanlıkla kazanılmış olan bu şehirdeki ruhu ve silueti unutmamak, Kahramanmaraş’ı yeniden ayağa kaldırmanın en önemli adımıdır.
