Her an değişim ve dönüşümün yaşandığı hayatta göze çarpan fiziki: biyolojik, sosyal farklılıklara göz atmaya ne dersin.
1-Beşeriyette Farklılık
İnsanlık âleminin farklı milletler, ırklar halinde dünyada var olduğunu görüyoruz. Ademiyet dediğim özellik bütün dünyada var olan insanların aynı bedensel yapıya sahip olmakla beraber en küçük topluluktan en büyüğüne ırklara ayrıldığını oradan da milletlerin oluştuğunu gösteriyor.
İlk insan Hz. Âdem ile Hz. Havva’dır. İnsan olarak biz onların çocuklarıyız. Ancak ilahi yapı gereği sonradan bir takım soy ve kabilelere ayrılmışlardır. Dinimiz bu ayrımın insanların birbirlerine muhabbet duymaları gereği olduğunu bildirmektedir.
Irki üstünlük ve fazilet yoktur!
2-Beceri ile İlgilerde Farklılık
İnsanların kabiliyetleri farklıdır. Her insan aynı işe ilgi göstermez. Kimi ticarette, kimisi okumaya, ilim tahsil etmeye, kimi hayvancılığa, kimi de ziraata heves eder. Zanaatlar ve bilimler rızık vasıtalarıdır. Önemli olan daha ilk evrelerden itibaren iş eğitimi doğru ve verimli yapabilmektir. Mecburiyet olmamalıdır. Yaşamak için zorunlu olan beceri ve bilgiler ise, herkeste bulunan asgari ortak kabiliyetlerin sınırlarını aşamazlar. Bundan dolayı herkes hem kendine gem de topluma lazım olanı öğrenip uygular.
Farklılıklarını zenginlik olarak göremeyen milletler fukaralığa mahkûmdur.
3-Arzularda Farklılık
Zevkler de farklıdır. Bu farkları, toplumda üretim ve rekabetin gelişme vesilesidir. Tabiat da öyle değil mi? Bir rengin bile onlarca tonu yok mu? İlahi kudret, insana bu özelliği vererek daha iyi ve daha güzelin bulunmasına vesile olmuştur. Böylece farklı renkler kullanılır. Sonsuz mimari şekil oluşturulup tekdüzeliğin sıkıcılığına son verilir.
4-Tepkilerde Farklılık
Bazı insanlar pamuk gibi bazıları da kaya gibi sert ve haşindirler. Farklı yapıdaki insanlar olayların akışı içinde birbirlerini tamamlayarak gerekli dengeyi oluştururlar. Birileri olaylara hemen müdahale ederken bazıları da kılını bile kıpırdatmaz. Herkes hemen öne atılsa toplumda istenmeyen olaylar fırtınalar meydana gelir. Herkes pasif durumda olsa haksızlıklar artar. Böylece farklılıklar çatışma yerine bütünleşmeye kapı aralar.
5-Kuvvette Farklılık
Bazı insanlar kuvvetli, bazıları zayıftır. Organik yapının gereği olan bu durum hayatın farklı dönemleri için geçerlidir. Çocukluk ve yaşlılık dönemlerinin gücü kuvveti nerede, gençlik vakitlerinin kuvveti nerede?
Herkesin her açıdan aynı seviyede kuvvete sahip olması mümkün olmadığı gibi gerekli de değildir. Bize düşen zayıfı ezmemek ve kuvveti adaletin emrine verebilmektir.