Türk Silahlı Kuvvetleri’nin sağlık yönetmeliği, özellikle Ruh Sağlığı ve Hastalıkları ile ilgili maddeleri, son dönemde kamuoyunda tartışma konusu oluyor. Subay ve astsubay olmak isteyen adaylar, geçmişte Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniklerine başvurmuş olmaları durumunda, hastalığın şiddeti ya da kullandıkları ilacın dozu ve süresi dikkate alınmaksızın elenme riskiyle karşı karşıya kalıyorlar. Bu durum, birçok yetenekli ve istekli bireyin hayallerine set çekiyor.
***
Yönetmeliğin, Hastalıklar Kanunu çerçevesinde 15, 16, 17 ve 18'inci maddeleri Ruh Sağlığı ve Hastalıkları'nı kapsamakta ve geçmişte herhangi bir nedenle psikiyatri servisine görünen bireylerin, TSK, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı alımlarında sağlık raporlarının olumsuz sonuçlanmasına neden olmaktadır. Oysa Emniyet Genel Müdürlüğü’nün polis alımlarında bu durum çok daha farklı ele alınıyor.
***
Emniyet Genel Müdürlüğü'nün sağlık yönetmeliğinde, "Son iki yıl içerisinde kişilerin psikiyatrik yönden muayene olduklarına veya psikotrop ilaç kullandıklarına dair kayıtları görüldüğünde ve psikotrop ilacın reçete edildiği zamana ait epikriz raporu görülemediğinde, psikiyatrik tedavi geçmişi nedeniyle kişi hakkında öğrenci olamaz kararı verilir" ifadesi yer alıyor. Bu yaklaşım, geçmişte kullanılan bir ilacın veya yapılan bir muayenenin adayın şu anki durumunu etkilememesi gerektiğini savunuyor.
***
2016 yılında Jandarma Genel Komutanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri’nden ayrılarak İçişleri Bakanlığı’na bağlanmıştır. Ancak, uygulanan sağlık yönetmeliği halen TSK'nın uyguladığı yönetmeliktir. Bu durum ise, Jandarma adaylarının geçmişte kullandığı ilaçlar veya oldukları muayeneler nedeniyle elenmesine yol açmaktadır. Oysa Jandarma Genel Komutanlığı'nın, sağlık yönetmeliğini Emniyet Genel Müdürlüğü’nün sağlık yönetmeliğini örnek alarak revize etmesi daha uygun bir karar olacaktır.
***
Eğer psikiyatri servislerinde küçük sebeplerle yapılan muayeneler veya düşük dozlu ilaçlar bile bir bireyin hayatını, hayallerini ve kariyer planlarını bu denli etkiliyorsa, hastanelerde bu servislerin varlığının amacını sorgulamak gerekir. Herkesin bildiği gibi Psikiyatri, bireylerin ruh sağlığını koruma, mental problemlerini tanı ve tedavi etme amacıyla hizmet vermektedir. Ancak, bu servislerin sunduğu hizmetlerin, bireylerin hayatını olumsuz etkileyen bir engel haline gelmemesi gerekmektedir.
***
Geçmişte kullanılan bir ilaç veya yapılan bir muayene, adayın şu anki durumuyla bir tutulmamalıdır. Gerekli incelemeler ve testler yapılmalı, ruh sağlığında veya psikolojisinde olumsuz bir durum gözlemlenmeyen adaylar kuruldan olumlu sonuç almalıdır. Ayrıca, belirli bir süre (polislikte olduğu gibi son 2 yıl) içerisinde psikiyatri servislerine gitmemiş adaylarda engel teşkil etmemelidir.
***
Bu konunun çözülmesi, hem bireysel hem de toplumsal anlamda büyük önem taşımaktadır. Aksi takdirde, birçok yetenekli birey, yalnızca geçmişteki bir sağlık sorunu nedeniyle hayallerinden vazgeçmek zorunda kalacaktır.
