Vaktinde döviz alanların dövizin yükselmesini, döviz borcu olanların ise dövizde düşüşü beklediği günleri yaşıyoruz hep birlikte. Esnaf, sanayici, emekli, öğrenci hiç fark etmez, herkes eline geçen parayı değerlendirme peşinde ve bugünlerde en moda olan yatırım aracı döviz almak.
***
Şu an parasını saklamak isteyen 100.000 TL mevduat sahibi, 3 ay boyunca %23’ten parasını değerlendirse eline geçecek rakam stopaj düştükten sonra 104.887 TL olacaktır. Bununla birlikte aynı yatırımcı, 100.000 TL’yi 5,70 kurdan dövize dönse ve bu dövizi 5,97’den geri TL’ye çevirse aynı parayı 3 ay beklemeden kazanacaktır. Bu örnekte 3 aylık TL enflasyon etkisini ve yatırımcının elindeki döviz istediği seviyeye gelinceye kadar, döviz birikimini USD vadeli mevduatta değerlendireceği etkisini de hesaba katsak, döviz lehine yazılan kazanç daha da artacaktır. “Dövizin düşme ihtimali de var” dediğinizi duyar gibiyim ama finansın temel yasalarından biridir: “higher the risk, higher the return” (Risk ne kadar yüksekse kazanç da o kadar yüksektir). Birikimi dövize bağlamak her ne kadar riskli olsa da şu an için getirisi en yüksek olan yatırım seçenekleri arasındadır.
***
Döviz kuru yükseldikçe yatırımcıların toplam mevduatındaki yabancı paralı mevduat oranı da paralel bir şekilde yükseliş göstermektedir:
Dövize yatırım yapmak, piyasadaki dövizin miktarını azalttığı için dövizin yükselmesini de otomatik olarak beraberinde getiriyor. Dövizin yükselmesi vakti zamanında döviz düşükken alım yapanlar için güzel bir gelişme olsa da, maliyet kaynaklı enflasyonun bir numaralı tetikleyecisi olması bakımından genel ekonomik tablo için hiç iyi bir gelişme değildir. Yüksek döviz=yüksek maliyet=yüksek ürün fiyatı=yüksek enflasyon=yüksek faiz=düşük yatırım=yüksek işsizlik denkleminden de anlaşılacağı üzere, dövizin yükselmesi aynı anda bir çok zarara sebep olmaktadır.
***
Ayrıca bir diğer husus, döviz hareketinden kar elde etmek her ne kadar mümkün gibi görünse de aslında reele baktığınızda durum sadece paranızın değerini korumaktan ibarettir. Bunun sebebi döviz arttığında mal ve hizmetlerin de fiyatı artış gösterdiği için elinize geçen para zaten fiyat artışına gidecektir.
***
Birikimlerimizle döviz hareketinden para kazanmak gibi riskli ve maceralı eylemlere girmek yerine mesela evimizin ihtiyacını karşılayacak kadar sebze üretsek, bir tane inek alıp sütümüzü yoğurdumuzu yapsak/yaptırsak, güneş, rüzgar, akarsu vs gibi alternatif, yenilenebilir enerji kaynaklarından hanemizin ihtiyacı kadar da olsa enerji elde etmek için ufak bir yatırım yapsak kısacası tüketmek yerine az da olsa, sadece kendi şahsımız için de olsa üretsek, belki de o zaman birşeyler düzelmeye başlar ve düzlüğe çıkarız inancındayım. Herkese hayırlı kazançlar dilerim.