Bugünlerde televizyon ekranlarında Kuruluş Osman fırtınası esiyor. Dizi, reyting sonuçlarıyla zaten zirveyi kimseye bırakmıyor.
Osmanlı Devletinin kuruluş zamanlarını anlatan dizide en çok ilgi çeken karakterlerden biri de Şeyh Edebali oldu.
Özellikle 3. bölümde gerçekleşen Osman Bey ve Şeyh Edebali buluşması, geceye damga vurdu.
Şeyh Edebali… Bir kısım tarihi kaynaklar farklı yerleri işaret etse de ünlü tarihçiler, Şeyh Edebali’nin 1206 senesinde Kırşehir'in Mucur ilçesi İnaç köyünde dünyaya geldiğini ifade ederler.
İlk tahsilini Karaman´da yaptı. Dönemin tanınmış alimlerinden din alanında dersler alarak tasavvufa yöneldi.
Tefsir, hadis ve İslam hukuku alanlarında uzmanlaşan Edebali, Mevlana Celaleddin-i Rumi ve Hacı Bektaşi Veli gibi dönemin ünlü alimlerinin sohbetlerinde bulundu. Bilecik'te bir dergâh yaptıran Şeyh Edebali, Osman Bey'i birçok kez burada misafir etti.
Osman Bey, deli dolu bir gençti. Osman Bey'i yetiştiren, yoğuran ona başarının yolunu açan bir âlimdir. Şeyh Edebali, Türk birliğini sağlamak, güçlü bir Türk devleti kurmak için bildiklerini düşündüklerini Osman Bey’e anlatıyor, ona yol gösteriyordu
Böylelikle Osmanlı Devletinin manevi kurucusu ve fikir babası olarak kabul edilmektedir. Aynı zamanda Osman Gazi'nin kayınbabasıdır.
Anadolu Ahilerinin reislerindendir.
Osmanlı İmparatorluğunun ilk kadısı, ilk Ahi şeyhi, ilk müftüsü ve ilk ilim adamıdır
Hocasının Osman Bey’e öğütleri ,günümüzde dahi dilden dile konuşulmaktadır...
Ey oğul!
Bundan sonra öfke bize, uysallık sana
Güceniklik bize, gönül almak sana
Suçlama bize, katlanmak sana
Acizlik bize, yanılgı bize, hoş görmek sana
Geçimsizlikler, çatışmalar, anlaşmazlıklar bize, adalet sana
Kötü göz, şom ağız haksız yorum bize, bağışlamak sana
Ey Oğul!
Bundan sonra bölmek bize, bütünlemek sana
Üşengeçlik bize, uyarmak, gayretlendirmek, şekillendirmek sana
Ey Oğul!
Sabretmesini bil, vaktinden önce çiçek açmaz
İnsanı yaşat ki, Devlet yaşasın
Ey Oğul!
Yükün ağır, işin çetin, gücün kıla bağlı
Allah (C.C) yardımcın olsun
Osman Gazi, bir nasihatle çıktığı yolda büyük başarılar elde etti. Üç kıtaya hükmeden devletin temelini attı.
Şeyh Edebali 1326 yılında,120 yaşında Bilecik'te vefat etti. Türbesi Bilecik’tedir. Orhan Gazi Camii’nin üst tarafındaki tepelik alandadır. Yapılış tarihi belli olmamakla birlikte Orhan Gazi devrinde inşa edildiği kabul edilmektedir. Türbe ve dergâh, Sultan II. Abdülhamid döneminde ve son olarak da 2012 yılında tadilat görmüştür.
Ayrıca Şeyh Edebali'nin doğduğu yer olan Kırşehir’de, bir hayırsever tarafından adına yapılan külliye ve cami bulunmaktadır.
