Sekülerleşme ;aşkın olanla bağlantıyı kesme ve hayatı rasyonalite ekseninde tanzim etmektir.Tarifi böyle yapılan Sekülerleşmenin batı dünyası için hangi manalara geldiği hep merak konusu olmuştur.
Batı nasıl sekülerleşti?
Girişle başlayan kitap iki bölüme ayrılmış .Birinci bölümde Filozof Charles Taylor un hayatı ve eserleri ,ikinci bölümde modernitenin eleşti bağlamında olgular üzerine kitap yazılmış.Deizm bu günün en dikkat çekici konusu kitabın 65.sayfası da epey bilgi veriliyor.
“Işık doğudan gelir”hikmeti aklımızın bir köşesin de dursun ama bu gün için daha farklı deyimlerle günümüzü anlamlı kılmak gerek.Kuranı Kerim “doğu da Allah ın batı da “ derken aslında hepimizin unuttuğu hikmet kavramına öncelik veriyor zaman ,mekan anlayışlarının dar kalıplarını üzerimizden kaldırmıyor mu?”Batının Sekülerleşme Çabası”adlı kitap Çağrı Taşgetiren nin yüksek lisans çalışması akademik rüştünü isbat eden kitap okunmayı bekliyor.Kitap filozof Taylor un modernite eleştirilerinin bizimle paylaşılması ve yer yer de eleştirileri ihtiva ediyor.
Modernite ;laiklik,batılılaşma,din toplum ilişkileri üzerine bina edilen bir kavram,yüzyıllar içinde Avrupa da kademeli olarak oluşan modernite bizim coğrafyamız da geleneksel yapıları darmadağın eden en onulmaz sosyal yaralara sebep olan bir olgu.
Filozof Taylor sosyal bir vakıa olan modernitenin oluşumu ve dünyaya yayılışını çok iyi tahlil eden bir yazar O nun bu konuda ki fikirleri yaşadığımız günleri anlamak için önemli.
Şimdiye kadar edindiğiniz bilgi ve hikmet birikiminizi test etmek isterseniz Çağrı Taşgetirenin kitabı size bu imkanı veriyor.Ortaöğretim,üniversite tahsili boyunca okuduğunuz sosyoloji,felsefe,islam kültür ve medeniyetleri kitaplarındaki bilgiler ışığında kitabı okuduğunuz da ufuk genişlemesi yaşayacak nitelikli eserlere ne kadar da ihtiyacınız olduğunu anlayacaksınız.Mesala gelenek kavramı din çerçevesin de mi anlaşılmalı yoksa kültür mü?Acaba modern ahlaki değerlerden yeni bir metafizik alan üretmek mümkün mü?Daha başka soruları gündeme getiren bu eser insanlık fikir tarihine katkı sağlayan düşünürlerin varlık,bilgi ve ahlak kavramları hakkında ki farklı değerlendirmelerini de anlatıyor.Şöyle bir örnek verirsek; “Doğa,premodern dönemde Tanrı ve melekleri tarafından yönetilen ve Tanrının ihtişamını yansıtan bir yapıdır.Kainat kitabı insanın çözmesi gereken ilahi bir metindir.Tanrının her şeyi bir ölçü dahilinde yarattığı bu dünya insanlara verilmiş olan simgesel bir düzendir.İnsan da bu doğanın parçasıdır.Modern dönemde evren artık ilahi niteliği olmayan,mekanik olarak düzenlenmiş ve matematiksel ,determinist yasalara göre işleyen bir yapıdır.İnsana düşen bu matematiksel ilişkileri keşfetmektir.Böylece evren Kainat Kitabı tasavvurundan çıkmış kozmik bir otomat olarak değerlendirilmeye başlanmıştır.(sh.13)”Aleme bakarak ilahi olana yönelme üzerine eser veren onlarca kitabı şimdi nasıl değerlendireceğiz?İşte yeni bakış açısına bundan dolayı muhtacız.
Kitap önümüzdeki zamanlarda okunacak yaşadığımız dünyayı anlamak isteyenlere farklı bakış açıları da sunacak.Sıradan kitapları okumaktan sıkılanlara ,kendine farklı alan açmak isteyenlere bu kitap iyi bir rehber olacak .Belki kitabı okurken yorulacak sıkça sözlüklere bakma ihtiyacı duyacak yer yer yanıldığınızı düşüneceksiniz ama bu kitap buna değer.Zihin tembelliğine tutulanlar ,kendilerini farklı dünyalara taşımak isteyenler işte bu eser tam size göre dahası tasavvuf dünyasının kavramlarına yeni değerler getirmek isteyenler kitabı okuyun ve siz de oluşacak değişikleri görün.
Çağrı Taşgetiren kitap da özgünlüğü korumak adına epey bir gayret de gösteriyor Taylor un kitablarında geçen kavramları Türkçe karşılıkları için zahmet de çekiyor ,kullanılan bazı olguları Türkçe olarak yazmak hiç de kolay olmuyor .
Din değerleri hakkında yazmak her geçen gün daha da zorlaşıyor bu sadece bizim ülkemize has bir konu diye düşünmek yanlış bütün dünya sıkıntıda.Metafizik olgular hiç bu kadar çorak bir iklim de yeşermeye bırakılmamıştı.
Hayırlı olsun ,kutlu olsun!
BATININ SEKÜLERLEŞME SÜRECİ,ÇAĞRI TAŞGETİREN,AÇILIM YAYINLARI,2018,İSTANBUL.
