Kahramanmaraş… Yaklaşık 40 asırlık tarihi birikimin kendine özgü bir kimlik oluşturduğu şehir… Bölgelerin kavşak noktası… Medeniyetlerin ve devletlerin çekişme alanı… İslâm’ın Anadolu’ya giriş kapısı… Ve şehre nihaî çehresini veren Türklerin her şeyiyle inşa ettiği Müslüman Türk şehri…
Prehistorik (tarih öncesi) çağlardan beri insan yerleşimlerine şahit olan Maraş; tespit edilebilen tarihi dönemlerine Asur Ticaret Kolonileri Çağıyla girer. Mezopotamya-Anadolu (Kayseri-Kaniş) Uluslararası ticaret muvasalatının en mühim köprüsü olan Maraş, Halep’i Kayseri bölgesine bağlaması sebebiyle de vaz geçilmez bir güzergâhtır. Doğal olarak çok kültürlü bir trafiğin de şahididir.
Böyle bir giriş yapmamızın sebebi tabi ki şehrin tarihini anlatmak değil. Şehrin köklerinin nereden başladığına dikkat çekerek, şehrin tarihini anlatan oldukça hacimli ve kıymetli bir eseri müellifiyle birlikte tanıtma kaygımdır.
Elimde 2019 yılında Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi tarafından basılan “Kahramanmaraş Tarihi” adlı eseri tutmaktayım. Eserin yazarı Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İlyas GÖKHAN hocam. Hocam diyorum, çünkü uzun yıllar KSÜ Tarih Bölümünde sayısız talebe okuttu ve benim de aynı üniversitede Yüksek Lisans yaparken ilminden fazlasıyla istifade ettiğim değerli bir akademisyendi. Aslen Türkoğlu ilçemizden olan İlyas Hocam, özellikle Ortaçağ Türk İslâm Tarihi ve şehrimiz tarihi üzerinde ciddi akademik çalışma ve eserleriyle tanınan, bu toprakların yetiştirdiği genç ve gelecek vaad eden bir ilim insanı.
Oldukça güzel bir basım kalitesiyle ilim dünyasına girmiş olan “Kahramanmaraş Tarihi” isimli bu eser, başlangıçtan 1980 yılına kadar olan Maraş’ın tarihini derli toplu ve geniş bir şekilde ele alan ilk eser olma özelliği taşıyor. Aslında eserin ilk versiyonu “Başlangıçtan Kurtuluş Harbine Kadar Maraş Tarihi” adıyla 2011 yılında Ukde Kitaplığınca doçent olduğu dönemde basılmıştı. Ancak geçen zaman içinde İlyas Hocam eseri hem çok daha hacimli hale getirmiş, hem de 1980’lere taşıyarak kıymetini bir hayli artırmış.
Kahramanmaraş’ın tarihini anlatan çok sayıda yayın mevcut. Kitap, makale, tez, ansiklopedi maddesi, hatırat, sempozyum bilgileri son zamanlarda şehir tarihine ait muazzam bir veri hazinesi oluşturdu. Ancak hepsi şehrin tarihinin belirli bir dönemi ve konusuyla ilgili kıymetli çalışmalar. İşte bu sebeple İlyas hocamın bu eseri ayrı bir kıymete sahip. Akademik bir bakış içinde, ciddi tetkiklerle ve oldukça zengin bir kaynakçayla hazırlanmış. Tüm Maraş Tarihi genel hatlarıyla yaklaşık 800 küsür sahifelik bu eserle bir araya toplanmış durumda. Bu itibarla bir temel kaynak hüviyetini de alan eser, okuyucuyla buluşturulmuş.
Şehir tarihçiliğinin son çeyrek asırda iyice ön plana çıktığı ve genel tarihe göre o şehrin insanlarınca çok daha dikkat çekici hale geldiği şu dönemde, böyle bir eserin literatüre girmiş olması eserin kıymetini artıran ayrı bir husus. Çünkü insanlar kendilerinden bir şeylerin olduğu konulara daha bir ilgili ve öğrenme isteğine sahipler. Bu açıdan eser, sadece akademik çevre ve araştırmacıların ilgi alanına değil, her yaş ve toplumsal katmandan her insanımıza hitap ediyor.
İnşallah eserin başta tüm kurum kütüphaneleriyle, araştırmacılara açık yerlere birer ikişer nüsha halinde konulması, insanımızın esere daha rahat ulaşmasını sağlayacaktır. Yeri gelmişken şunu da ifade etmeden geçmeyelim. Başta Büyükşehir olmak üzere belediyelerimiz çok sayıda eserin basımını yaparak önemli bir kültür hizmeti yaptı. Bu çok güzel. Ancak önemli bir eksiklik var ki, bunu da bu köşeden bir talep olarak algılansın diye ifade ediyorum. Avukat Fahreddin Kazancı ağabeyin de öteden beri dile getirdiği gayet makul ve faydalı olan bu talebimiz, büyük şehir belediyesinin hemen dışında bir satış ofisi kurularak, belediyeler bünyesinde basılan kitapların kamu yararına satışa sunulmasıdır. Böylece hem bu eserlerin ilgi duyan vatandaşlar tarafından makul bir ücretle temin edilmesi sağlanmış olur, hem de satışlarla elde edilecek gelirler yeni eserlerin basım maliyetlerine katkı sağlar.
“Kahramanmaraş Tarihi” önemli bir boşluğu doldurdu. Şehrimizin tüm tarihi sürecine ait temel başvuru kaynağı olarak raflarda yerini aldı. Talebeleri olan Dr. Hasan ARSLAN, Dr. Kemalettin KOÇ, Dr. Yasin KOZAK ve şahsım olarak çok kıymetli Tarihçi Prof. Dr. İlyas Gökhan hocamıza en içten tebriklerimizle ve daha nice güzel ilmî eserleri memleketimize kazandırması temennileriyle saygılarımızı sunuyoruz… 03/01/2020
İbrahim KANADIKIRIK
