SMA yani Spinal Muskuler Atrofi, omurilik, motor nöronlar ve beyin sapındaki sinir hücrelerini etkileyen; konuşma, yürüme, nefes alma ve yutkunma gibi hayati aktivitelerini tehlikeye atan kalıtsal bir hastalık. Motor nöronların doğru çalışmasını sağlayan proteini üretmekle görevli olan gen hasarlı olarak anne babadan çocuğa geçiyor. Hastalığın ortaya çıkması için ebeveynlerin ikisinde aynı mutasyon geçirmiş gen olması, yani taşıyıcı olmaları gerekiyor. Bu geni tek ebeveynden alanlar belirti göstermiyor. Hastalık nadir durumlarda kalıtsal olarak değil, gen mutasyonu sonucu da gelişebiliyor kas zayıflığı ve küçülmesine neden olan bu ilerleyici hastalık, nadir görülse de tedaviye ulaşım zorlukları ve farkındalık eksikliği nedeniyle birçok hayatı da etkiliyor. Tedavi olamayan çocuklar yutak kaslarını dahi kaybederek nefes alma güçlüğüyle boğularak ölüyor. Hastalık Türkiye’de dünyada olduğundan daha sık görülüyor .Bunun bariz sebebinin de akraba evlilikleri olduğu tespit edilmiş.
Yusuf Baran bebek beş aylık ve Türkiye de en erken teşhis konulan bebek. Kurtulması mümkün ama zamanla yarışıyor. Aile, Yusuf Baran dan önce bir evlatlarını bu hastalık yüzünden toprağa vermiş. On yaşında bir de oğulları var, okuldan geldiğinde bileklikler yapıp arkadaşlarına satıyor ve kardeşinin kumbarasına atıyor. Bu kardeş dayanışması hele de elinden ne gelirse duruşu beni çok duygulandırdı. Bir bebek henüz geldiği dünyayı algılayamadan, hayatta durma mücadelesi veriyor. İnsanların imtihanları çeşitli, biri birine benzemez. Şimdi bu bebek ve ailesi, hastalık imtihanıyla sınanıyor, umarım bu imtihandan kolay çıkarlar.
Zolgensma , hastalığı tedavi eden dünyanın en pahalı ilacı olma ünvanına sahip ve bu nedenle yardım kampanyaları yapılıyor. SMA dünyada on bin doğumda bir görülürken, ülkemizde altı bin doğumda bir görülüyor.Ülkemizde 600 SMA lı bebek olduğu söyleniyor. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki hasta sayısının 10 bin ila 15 bin arasında olduğu tahmin edilmekte. Dünyada ise 30 bin ila 50 bin arasında hasta olduğu söyleniyor.
Ülkemizde Zolgensma üretilmiyor dolayısıyla tedavi de yok. ABD, Avrupa Birliği ülkeleri, Japonya, İsrail ve Kanada'da onay alıp piyasaya çıkmış. Almanya, İtalya, İngiltere ve İskoçya'da ödeme kapsamına alınmış, Hollanda'da ise özel bir erişim programı bulunmakta. Ülkemizde yardım kampanyaları valilik onayıyla yapılıyor ve açılan bağış hesapları da yine valilik kontrolünde. Kampanya tamamlanmadan bebeği kaybetme durumunda toplanan paralar başka bir bebeğin tedavisi için aktarılıyor. Bu anlamada bağışın amacı garanti altına alınmış oluyor.
Zamanında faturalarımıza neden alındığını bilmediğimiz TRT katkı payı adı altında ek ödemeler iliştirilip, yıllarca ödetildi. Bunun gibi çok değişik ek ödemeleri çeşitli kalemlerde yapıyoruz, sebebini bilmesek de el mahkum. Böyle de bir gerçek var. Şimdi bu faturalara birer lira SMA bebekleri için bir ekleme yapılsa kimsenin itiraz edeceğini sanmıyorum. Böylece aileler de modern dilenci yerine konulmaktan ve çaresizlikten kurtulur. Çok değil Türkiye’nin 600 SMA bebeği var. Bizim gibi güçlü bir devlet bunu yapamayacak durumda olamaz. Bugün Polonya bile artık SMS lı bebeklerin tedavisini yapmaya başladı. Korona günlerinde sağlık konusunda efsane yazmış, dünyaya bu konuda liderlik yapmışlığımız var. Türkiye Kovit zamanında birçok Avrupa ülkesine hatta ABD ye elini uzattı ve efsaneler yazdı. Sağlıkta ileri olduğumuz garanti, bugün yurt dışından sayısız hasta kabul edip, başarılı sonuçlar alan sayılı ülkelerdeniz. Diş tedavisi, saç ekimi, kalp hastalığı gibi bir çok rahatsızlık için ülkemizi tercih eden Fransız, İngiliz Alman vatandaşları gördüm. Basit bir burun ameliyatı için şehrimize gelen hastalar gördüm ki bu mesele gerçekten gurur verici. Bazılarınız ucuz olduğu için tercih ediliyor diyebilirsiniz. Hayır, ucuzluktan ziyade güzel sonuçlar alındığı ve iyi tedaviler yapıldığı , hastanelerimizin ve Dr larımızın kalitesinden bütün bunlar.
Bizler yardımı ve insanı kutsal bilen bir milletiz. Umarım SMA hastası çocuklarımız için devletimiz çözüm bulur. Yoksa kampanyalarla bitecek bir durum değil.
Hoşça kalın dostça kalın