“Nerde sağlam bir mal, kusursuz işçilik, dürüst bir çalışan varsa o Hans'dır.”
“Nerde bir düzenbazlık, yalan, dolan sahtekarlık varsa o Hasan'dır...
Öyle midir sahi. Hans yani Alman, yada İsveç, yada Fransız yaptığı işte hep dürüst, namuslu, sağlam da, bizim Hasan'lar mi hep yalancı, sahtekar dolandırıcı?
Gayri Müslimler düzenli iken Müslümanlar mi düzenbaz?
Yoksa bizim dinimiz iyiliği, güzelliği, dürüstlüğü emredip, yalanı, sahtekarlığı yasaklanıyor mu?
Bir öğretmen arkadaş anlatıyor; “Bir haftalık eğitim programı için Almanya'ya gittik. Uçaktan inip şehrimize otobüs ile vardıktan sonra şehri gezmeye başladık. Yoldan karşıya geçmeye ilk teşebbüsümüzde sorumlu arkadaş uyardı. Buradan geçemezsiniz, 50 metre ilerde yaya geçidi var. Yoksa ceza yersiniz. Şaşırdık, ama kabullendik. Bir süre sonra yaya da olsak kırmızıda geçemeyeceğimizi, elimizdeki boş su şişesini oraya buraya atamayacağımızı öğrendik. En basitinden Toplumsal kurallara uymazsak yaptırımlar olduğunu öğrendik. Üçüncü günde Almanya’da Almanlar kadar basit kurallara uymayı öğrendik.”
Hans ve Hasan. Almanya da Hasanlar yok mudur? Hırsızı art niyetlisi, dolandırıcısı sahtekarı yok mudur? Herkes doğuştan melek midir? Tabi ki değildir.
Almanya'da banka memurlarının yarısı sahadadır. Örneğin iş yeri açmak için aldığınız kredinin gerçekten o işte kullanılıp kullanılmadığı denetler. Hayvan kredisi aldıysanız ineğinizin ne zaman doğuracağını takip eder. Tarım kredisi aldıysanız ektiğiniz ürüne hasadınıza bakar. Almanya'da vergiler makuldür. Sürekli vergi affı çıkmaz. Almanya da Hans vergi kaçırırsa başına gelmeyen kalmaz, ticari hayatı biter.
Aslında insan her zaman her yerde insandır. Hasan'ı Hans yapmak sevecen, yapıcı ve gerektiğinde sert devlet tokadı ile mümkündür.
Hans yok mu ülkede, olmaz olur mu? Peki Hans’lar neden Hasan'lara evriliyor?
Örneğin Otomotivde Yüzde 200, akaryakıtta yüzde 300, sigarada yüzde 200 vergi olan, otoban da nerdeyse her kilometrede 1 TL geçiş ücreti bulunan, esnafın gelirine nerdeyse ortak gibi vergi dilimlemesi yapılan bir ülkede Hans olanlar, Hans doğanlar zamanla Hasan'a evrimleşiyor.
Hakkaniyet ölçüsünde vergi paylaşımı, üretilen her türlü ürüne kalite standardı getirilmesi, insanların bürokrasi cehnnemine itilmemesi, kararlı, sevecen, yapıcı, destekleyici devlet modeli. Kontrol ederken kontrol edildiğini hissetmeyen halk. Tüyü bitmemiş yetim hakkı yiyenin başında acımasız yüzünü gösteren devlet.
Hasan’da, Hans’da sistemin ürünü. Hasan’a Azrail, Hans’a şevkatli yüzünü gösteren sistemde Hasanlar kalmayacaktır.
